بررسي فقهي - حقوقي شرطيت بلوغ و ايمان در شاهد

Jurisprudential - Legal Study of the Necessity of Aturity and Faith of Witness

بلوغ و ايمان از جمله شرايطي هستند كه به اجماع فقهاي اماميه و تصريح قانون در مواد 1313 ق.م. و 155 آيين دادرسي دادگاه‌هاي عمومي و انقلاب در امور كيفري، در صورت استناد به شهادت به‌عنوان دليل (نه اماره) در شهود لازم هستند. ليكن: 1. با وجود تصريح فقها و تبصره 1 ماده 1210 ق.م. به سن بلوغ (پانزده سال قمري تمام بر مرد و نه سال قمري تمام بر زن)، ماده 1314 ق.م. با شرط كردن پانزده سالگي براي شاهد موجب ابهام در مقبوليت شهادت اناث بين نه تا پانزدهساله شده است؛ 2. در فقه، شهادت پسران مميز ده‌ساله با شرايطي در قتل و جراحت پذيرفته مي‌شود. در قانون، با وجود اشاره به امكان استثنا در ادامه ماده 1314، موارد استثنا نامشخص است، لذا برخي، براي رفع تعارض تبصره فوق با ماده 1314، آن را مربوط به اناث بين نه تا پانزدهساله انگاشته و برخي ديگر، با تعريف بلوغ به «توانايي درك اهميت شهادت» تساوي قانوني اناث و ذكور در امر شهادت را توجيه كرده‌اند. بهترين راه آن است كه بگوييم مهم، تحقق بلوغ و احراز آن توسط قاضي و سن تنها اماره بلوغ است، نه دليل قطعي بر آن؛ 3. از نظر فقهاي اماميه ايمان يعني شيعه دوازده امامي بودن، اما عدم انحصار ايمان به شيعه دوازده امامي در مواد 1313 و 155 فوق‌الذكر موجب شده گروهي ايمان را در مقابل كفر بدانند، كه با توجه به اساس بودن فقه شيعه در تنظيم مواد قانوني در ايران، صحيح نيست.

In cases of appealing to testimony, maturity and faith of the witness are among the conditions which are considered as necessary according to the consensus of Imamiya jurists and explicit statement of law under article 1313 of Civil Code and article 155 of the procedure of the public and revolution courts in the Criminal affairs. But: 1. Contrary to the explicit statement of jurists and point 1 of article 1210 of C.C., on the age of maturity (15 lunar years for males and 9 for females), article 1314 of C.C. has necessitated age of 15 for the witness and hence has questioned the testimony of female witnesses aged between 9 to 15. 2. In jurisprudence, the testimony of 10 year old discriminating-minor boy is exceptionally accepted in cases of murder and injury. However, in law, despite a reference in the rest of article 1314 to the possibility of exception, the exceptional cases have been left unidentified. Therefore, some relate it to female witnesses aged between 9 to 15; in order to remove the contradiction of point 1 of article 1210 and article 1314 of Civil Code and others, defining maturity as „ capability of understanding the importance of witnessing? have justified the equality of witnessing of males and females. The best way is to say that it is the actualization of maturity and its original acquisition by jurist that is important and age is only an indication of maturity but not its decisive proof. 3. From the viewpoint of the Imamiyah jurists, faith means believing in Twelver-Imam Shiism; however, lack of limiting faith exclusively to Twelver-Imam Shiism in articles 1313 and 155, has caused some scholars to interpret faith as contrasted with disbelief, which considering the principle role of Shiia jurisprudence in articles of law in Iran it is not correct.