بررسي اثرات افزايش درآمدهاي نفتي و مديريت آن بر مسير بهينه متغيرهاي كلان اقتصاد ايران با تكيه بر مدل تعادل عمومي پويا

The Effects of Oil Boom and Oil Revenues Management on the Optimal Path of Iranian Macroeconomic Variables (Based on Dynamic Computable General Equilibrium)

در این مقاله، از طریق طراحی یك مدل تعادل عمومی قابل محاسبه پویا (DCGE)، به بررسی آثار افزایش درآمدهای نفتی و همچنین تأثیر مدیریت این درآمدها توسط دولت به منظور تبدیل آن به یك منبع درآمدی پایدار بر مسیر بهینه اقتصاد ایران، پرداخته شده است. به منظور مدیریت درآمدهای نفتی، سناریوهایی مبتنی بر تخصیص این درآمدها میان پس انداز در صندوقی تحت عنوان صندوق نفت و یا مصرف درآمدهای نفتی، پیشنهاد شده است. نتایج نشان می دهد كه با افزایش 50 درصدی سطح قیمت جهانی نفت نسبت به سال پایه، تولید ناخالص داخلی كشور افزایش می یابد؛ ولی تولید ناخالص داخلی بدون صادرات نفت خام، كاهش می یابد. همچنین واكنش بلندمدت اقتصاد ایران در مقابل شوك دائمی قیمت جهانی نفت مطابق با تئوری بیماری هلندی است. به واسطه بروز بیماری هلندی، عوامل تولیدی در بخش قابل مبادله كاهش و در بخش های غیرقابل مبادله و نفتی افزایش می یابد. ولی افزایش اشتغال در بخش های نفت و كالاهای غیرقابل مبادله، جبران كننده كاهش اشتغال در بخش قابل مبادله نخواهد بود و در مجموع، اشتغال كاهش خواهد یافت. بررسی نتایج حاصل از آثار مدیریت درآمدهای نفتی توسط دولت بر اقتصاد كشور، نشان می دهد كه در صورت پس انداز درآمدهای حاصل از صادرات نفت خام در صندوق نفت، تولید ناخالص داخلی و مصرف كل در بلندمدت و وضعیت یكنواخت افزایش می یابد. پس انداز درآمدهای نفتی در صندوق نفت، ضمن جلوگیری از بروز بیماری هلندی، منجر به افزایش اشتغال نیز می گردد.

In this paper, we try to analyze the effects of oil boom and management of oil revenues by government in a sustainable manner on optimal path of Iranian macroeconomic variables by designing a dynamic computable general equilibrium (DCGE) model. This paper considers several scenarios of utilizing oil revenues in terms of allocating these revenues between savings in the form of oil fund on the one hand and consumption of oil revenues on the other hand. The results show that the a 50 percent increase in world oil price leads to higher optimal level of GDP, but the level of GDP excluding oil exports is reduced. According to the results, the long-term reaction of Iranian economy in the face of permanent shocks of oil price is consistent with the theory of Dutch disease. Due to the Dutch disease, production factors are decreased in tradable sectors and increased in oil and non-tradable sectors. However, the increase in employment in the oil and non-tradable sectors will not compensate for the fall of employment in the tradable sectors, thus total employment will decline. The analysis of oil revenue management shows that saving oil revenue in an oil fund leads to higher level of total consumption and gross domestic product in the long run. Saving oil revenues in an oil fund not only ensures precautionary measures against the so-called Dutch Disease syndrome, but also leads to increase in total employment.