جستارهايي پيرامون پيمان سعد آباد و عوامل پيدايش آن

پيمان سعدآباد، پيماني منطقه اي بود كه اوضاع و احوال ناآرام قبل از جنگ جهاني دوم، ميان چهار كشور همسايه افغانستان،‌ايران، تركيه و عراق با پيشقدمي ايران در سال 1316 ه-ش/ 1937م. در تهران منعق شد. پيمان مذكور متعهدين را ملزم به رعايت اصول عدم تجاوزات مرزي،‌عدم مداخله در امور داخلي، تسويه صلح آميز منازعات و... مي نمود. بازشناسي چگونگي شكل گيري پيمان سعدآباد، تبيين هدف و عوامل موثر در انعقاد پيمان ياد شده، مهمترين پرسش هاي اين مقاله مي باشند. تبيين و تحليل زمينه ها و عوامل موثر و نقش و يا عدم نقش انگليس در شكل گيري اين پيمان، مهمترين تلاش مقاله حاضر مي باشد و بر مبناي بررسي هاي صورت گرفته، ارتباط داادن دسيسه چيني بريتانيا يا شوروي در پيشبرد پيمان سعدآباد،‌عاري از حقيقت است.