طراحي الگوي ادغام تعيين كننده هاي اجتماعي سلامت در نظام مراقبت هاي بهداشتي اوليه ايران

A new model for integrating social determinants of health into primary health care in Iran

بررسي‌هاي متعدد نشان دهنده نابرابري و بي عدالتي در سلامت در داخل و بين كشورها است. در ايران نيز اين نابرابري ها با تفاوت اميد به زندگي در بدو تولد، مرگ و مير كودكان و مادران، دسترسي و بهره مندي از خدمات سلامت، آموزش و سواد، درآمد خانوار و مسكن، خود را نمايان ساخته است. تلاش براي سياست‌گذاري بهداشتي به گونه‌اي كه باعث كاهش نابرابري‌ها شود موجب شده كه «تعيين كننده هاي اجتماعي سلامت» و «مراقبت‌هاي اولّيه بهداشتي» به عنوان دو پارادايم بهداشتي كه عدالت در سلامت را در اولويت قرار مي‌دهند در مركز توجه قرار گيرند. هدف از انجام اين پژوهش طراحي الگوي ادغام تعيين كننده هاي اجتماعي سلامت در نظام مراقبت هاي بهداشتي اوليه بود. با پياده سازي اين الگو ميتوان به كاهش نابرابري ها و توسعه عدالت در سلامت ياري رساند. در اين مطالعه تعيين كننده هاي اجتماعي سلامت در كشور هاي منتخب، در سطوح سياست ها، ساختار و نحوه ادغام در نظام سلامت مقايسه شدند. نهايتاً با استفاده از يافته هاي مطالعه تطبيقي و بر اساس پتانسيل نظام مراقبت هاي بهداشتي اوليه ايران، الگويي براي ادغام تعيين كننده هاي اجتماعي سلامت در نظام مراقبت هاي اوليه پيشنهاد گرديد. مطالعه تطبيقي نشان داد كه تجربه موفق ادغام تعيين كننده هاي اجتماعي در نظام سلامت نياز به سياست گذاري در سطح ملي و سازو كار مناسب دارد. اين سازوكار شامل سياست ها، نظام جامع مراقبت هاي بهداشتي،سيستم رفاهي و راهبردي و شاخص هاي ارزيابي است. با بهره گيري از الگوي پيشنهادي، نظام مراقبت هاي بهداشتي اوليه اي قابل طراحي است كه تعيين كننده هاي اجتماعي سلامت در سطوح ملي، مياني و خرد در آن ادغام يافته باشند و بر همين اساس بتوان شاخص هاي عدالت در سلامت را بهبود بخشيد.

Objective (s): Health inequality and inequity had been assessed in many studies within and between countries. Reducing this inequity can be achieved through the adjustment of social determinants of health and primary healthcare. These two paradigms, social determinants of health and primary healthcare, are the main concerns of policy making in health care system. The aim of this study was to design a model for integrating social determinant of health into primary healthcare system. The implementation of this model can help to reduce health inequalities and promote health equity. Methods: This study was conducted in two phases. First, the integration models were compared between selected countries. Then, based on the results obtained and the capabilities of Iranian primary healthcare system, we designed and proposed an integration model of social determinants of health in primary healthcare system for Islamic Republic of Iran. Results: Successful integration of social determinants of health in the health system requires policymaking and an appropriate mechanism that include policies, a comprehensive healthcare system, welfare system and the evaluation strategies and indicators. Conclusion: We proposed a model of integration of social determinants of health compatible with the Iran’s primary healthcare system. This model contains three levels, national, meso, and micro level. Implementing this model is more likely to improve the health equity indicators.