سنجش نابرابري توزيع پزشك عمومي دربخش مراقبت هاي بهداشتي اوليه در استان بوشهر در سال هاي 1392-1389

Inequality in distribution of general physicians in primary health care in Bushehr, Iran (2010-2013)

منابع انساني بخش سلامت كليد تعيين كننده موفقيت يا شكست نظامهاي سلامت هستند. نابرابري در توزيع منابع انساني بخش سلامت يك نگراني هميشگي در سرتاسر جهان بوده است. اين پژوهش با هدف سنجش و اطلاع از نحوه توزيع پزشكان عمومي در بخش مراقبتهاي اوليه بهداشتي استان بوشهر انجام گرفت. روش كار: اين مطالعه يك پژوهش توصيفي و از نوع مقطعي بود و جامعه پژوهش در آن كليه پزشكان عمومي بخش مراقبت هاي بهداشتي اوليه (PHC و پزشكان خانواده شهري-روستايي) شهرستان هاي استان بوشهر در سالهاي 92-89 بودند. درجه نابرابري توزيع پزشك عمومي بر حسب جمعيت و قبل و بعد از تعديل جمعيت بر حسب ميزان ويزيت و مرگ و ميرخام به وسيله شاخص جيني و ترسيم منحني لورنز و توسط نرم افزار DAD 4/6 انجام شد. شاخص رابين هود با نرم افزار اكسل محاسبه شد. بيشترين مقدار شاخص جيني بر حسب تعداد ويزيت بود كه در ابتدا و انتهاي دوره به ترتيب برابر 321/0 و 196/0 (معادل 39% كاهش) و بر حسب تعداد مرگ خام در ابتدا و پايان دوره برابر با 157/0 و 125/0 كه (معادل 20% كاهش) و بر حسب جمعيت برابر با 117/0 و 086/0 و (معادل 26%) كاهش بود. تعداد پزشك قابل توزيع بر اساس تعداد ويزيت طي دوره، حدود دو برابر بر اساس جمعيت بود. ميزان بازتوزيع پزشك عمومي در سال 89 از 15 نفر بر حسب جمعيت به 31 نفر بر حسب تعداد ويزيت و از 10 نفر به 20 نفر در سال 92 افزايش داشت. پزشك عمومي متناسب با جمعيت و نياز سلامتي بين شهرستان هاي استان توزيع نشده بود. بر اساس نتايج شاخص جيني و رابين هود، هنوز در مسير دستيابي به هدف برابري كامل به ويژه بر اساس نياز سلامتي بايد تلاش هاي بيشتري توسط مسيولان امر انجام گيرد.

Objective: The health workforce has a dynamically changing nature and the regular documentation of its distribution is a persistent policy concern. This study aimed to measure the distribution of general physicians in primary health care in Bushehr, Iran. Methods: This was a descriptive study including all general physicians working in primary health care in Bushehr Province, Iran (2010-2013). We investigated the degree of inequality of distribution of general physicians by calculating the Gini Index and plotting Lorenz curve by DAD 4/6 & Robin Hood index by Excel software, both before and after adjusting for crud mortality and consultation rates. Results: The highest value of the degree of inequality was based on the number of consultations which was at the beginning and end of the study period 0.321 & 0.196 (with reduction equivalent to %39), based on crude mortality rate of 0.157 & 0.125 (with reduction equivalent to 20%) and at population level of 0.117 & 0.86 (with reduction equivalent to %26). The number of physicians available for distribution based on the number of consultation relative to the population was twice, approximately. The amount of redistribution of general physician increased from 15 people based on the population to 31 based on the number of consultations and from 10 to 20 in 2010 & 2013, respectively. Conclusion: It seems that the distribution of general physicians was not proportional to the population & health needs between districts. Based on Gini & Robin Hood Indices, more efforts are needed to tackle health inequality.