تعيين شركت‌هاي برتر با استفاده از الگوي تصميم‌گيري سرمايه گذاران (شواهدي از شركت‌هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران)

Determination of Premier Firms according to Investors Decision Making Model (Evidence of Firms Listed in Tehran Stock Exchange)

هدف این پژوهش تعیین شركت­های برتر با استفاده از الگوی تصمیم­گیری سرمایه­گذاران است. در این پژوهش با توجه به متون، مجموعاً 6 معیار اصلی تصمیم­گیری سرمایه­گذاران شامل تعداد 3 معیار نقدی (سود تقسیمی، جریان نقد عملیاتی و جریان نقدی آزاد) و 3 معیار تعهدی (سود عملیاتی، سود هر سهم و سود انباشته) به كار گرفته شد. داده­های مربوط به نمونه پژوهش شامل 109 شركت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، با استفاده از نرم­افزار رهاورد نوین برای دوره 13 ساله پژوهش طی سال­های 1380 تا 1392 استخراج گردید. سپس، شركت­های مورد مطالعه با استفاده از عوامل نقدی، تعهدی، و كل عوامل، با تكنیك TOPSIS و نرم­افزار اكسل، رتبه­بندی شدند. معنادار بودن اختلاف شاخص نزدیكی نسبی با استفاده از آزمون فریدمن و نرم­افزار SPSS بررسی شد. همچنین با استفاده از آزمون همبستگی اسپیرمن و رگرسیون مركب، وجود رابطه بین معیارهای نقدی و تعهدی مورد واكاوی قرار گرفت. نتایج نشان داد بین شاخص نزدیكی نسبی شركت­های مورد مطالعه، اختلاف معنادار وجود ندارد. همچنین، برای امر تصمیم­گیری و تعیین شركت­های برتر، باید هم از معیارهای نقدی و هم از معیارهای تعهدی استفاده نمود. افزون بر این، نتایج نشان داد كه در عمل سرمایه‌گذاران از الگوهای علمی و تكنیك­های تصمیم­گیری، به نحو احسن بهره نمی­برند. 

The main goal of this paper is determination of premier companies according to investorsʹ decision making model. Based on previous studies, this study applies 6 factors for investors decision making, 3 of which are cash basis (dividend per share, operational cash flow and free cash flow) and 3 others are accrual basis (operational income, earning per share and retained earnings). Data from 109 firms listed in Tehran Stock Exchange (TSE) is collected using Rahavard Novin software for a 13 years period from 2000 to 2013. Then, the firms are ranked based on cash basis, accrual basis and total factors using TOPSIS technique and Excel software. To test the first hypothesis, that is relative proximity index difference, the Friedman test and SPSS and to the second hypothesis, that is the relation between cash and accrual criteria, Spearman correlation and multiple regression tests are used. The first hypothesis test findings show that there is no significant difference between two relative proximity indexes. To determine premier companies, the study uses both cash and basis factors. The results of the second hypothesis test show that investors do not use efficiently scientific models and decision-making techniques.