سنجش كيفيت محيط شهري در شهرهاي كوچك استان آذربايجان شرقي

Measuring the Quality of Urban Environment in Small Cities in East Azerbaijan Province

در دهه هاي اخير موضوع كيفيت محيط شهري به يكي از مباحث كليدي در حوزه مطالعات انسان و محيط تبديل شده است. سنجش كيفيت نه فقط براساس محيط عيني بلكه هم‌چنين بر پايه ادراك افراد از محيطي كه به آن تعلق دارند صورت مي پذيرد. در اين راستا كيفيت محيط براساس رضايتمندي شهروندان نيز قرار مي‌گيرد. بنابراين بايد بررسي شود كه برداشت ذهني افراد از كيفيت مكاني كه در آن زندگي مي كند چگونه است. ويژگي هايي كه شهرهاي كوچك به درك و تفسير بيشتر از محيطي كه افراد در آن زندگي مي كنند كمك مي كند كدامند. مقاله حاضر با هدف سنجش كيفيت محيط شهري در شهرهاي عجب شير، ايلخچي، ملكان و آذرشهر نگاشته شده است و بر آن است كه با توصيف و تشريح مفهوم كيفيت محيط شهري، ضمن بررسي وضعيت اين چهار شهر از لحاظ شاخص هاي كيفيت محيط شهري، به شناسايي مولفه هاي موثر بر رضايتمندي از كيفيت محيط شهري در اين شهرها بپردازد. شيوه انجام اين تحقيق بر مبناي روش تحليل رگرسيون چند متغيره سلسله مراتبي بوده و مدل ارايه شده در اين زمينه نيز بر اساس چارچوب ديدگاه تحقيقات تجربي استوار مي باشد كه به مدل تجربي سنجش كيفيت محيط معروف است. بر اساس نتايج به‌دست آمده، وضعيت كيفيت محيط شهري در چهار شهر مورد مطالعه پايين تر از حد متوسط قرار گرفت؛ در اين بين باتوجه به ويژگي هاي خاص شهرهاي كوچك از لحاظ اجتماعي و روابط بين ساكنين، ويژگي كيفيت محتوايي از وضعيت مناسبي در اين شهرها برخوردار بود. در بين مولفه هاي موثر بر كيفيت محيط شهري در مجموع كيفيت محيط سكونتي بالاترين رتبه را به خود اختصاص داد.

In recent decades, the quality of the urban environment has become one of the key issues in human environment studies. Measuring quality can be done not only on the basis of the objective environment but also on the basis of individuals’ perception of the environment to which they belong. In this regard, the environment quality can be also based on the satisfaction of citizens. Therefore, it is required to investigate how individuals consider the quality of the place where they live. This study aimed to assess the quality of the urban environment in Ajabshir, Ilkhichi, Malekan and Azarshahr and also investigate the status of these four cities in terms of quality indicators of the urban environment in order to identify the factors influencing the quality satisfaction in the urban environment. The research method was based on multivariable regression analysis known as the experimental model of measuring environment quality. In accordance with the results gained, the quality of the urban environment in the four cities was lower than the average. Moreover, according to the specific characteristics of small cities regarding social matters and the relationship between citizens, the content quality characteristic of these cities was in good condition. Totally, among the factors affecting the quality of the urban environment, the highest rank belonged to the quality of the residential environment.