بررسي آگاهي پزشكان در زمينه راديوبيولوژي و دوز دريافتي بيماران در آزمون‌هاي پرتونگاري تشخيصي در بيمارستان‌هاي دانشگاه علوم پزشكي تهران

Physiciansʹ Knowledge about Different Radiobiology Aspect and Radiation Dose, Received by Patients in Diagnostic Radiology in 2013

زمینه و هدف:  اولین قدم جهت كاهش دوز دریافتی بیماران می‌تواند در مرحله تجویز آزمون‌های پرتونگاری برداشته شود. از آنجایی‌كه آزمون‌های رادیولوژیك توسط پزشكان درخواست می‌گردد، لذا این مطالعه با هدف تعیین میزان آگاهی پزشكان از خطر آزمون‌های پرتونگاری انجام گرفت. روش بررسی: این مطالعه‌ی توصیفی - تحلیلی به صورت مقطعی بر روی 160 نفر از پزشكان عمومی و متخصص در بیمارستان‌های منتخب دانشگاه علوم پزشكی تهران در سال 1392 انجام گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش‌نامه محقق ساخته‌ای بود كه در آن براساس تخمین دوز دریافتی در آزمون رادیوگرافی ساده كف دست و قرار دادن آن به عنوان یك واحد پرتودهی، آگاهی پزشكان در مورد دوز دریافتی بیماران در آزمون‌های پرتونگاری تشخیصی مورد بررسی قرار گرفت. روایی پرسش‌نامه به تایید 5 نفر از متخصصان گروه رادیولوژی و 2 نفر از اعضای هیئت علمی فیزیك پزشكی دانشگاه قرار گرفت و برطبق آزمون آلفای كرونباخ پایایی پرسش‌نامه برابر 0/8 به دست آمد. یافته‌ها: بیشتر پزشكان عمومی و متخصص تخمین درستی از دوز دریافتی بیماران در آزمون رادیوگرافی كف دست نداشتند و بیشتر آنها دوز دریافتی بیماران در آزمون‌های پرتونگاری را كمتر از حد معمول تخمین زدند. همچنین نتایج نشان داد كه به ترتیب 48 و 53/5 درصد از پزشكان عمومی و متخصص با واحدهای دوز جذبی آشنایی داشتند. نتیجه گیری: آموزش به پزشكان در زمینه دوزهای رسیده به بیماران در آزمون‌های رادیولوژیك می‌تواند اقدام مؤثری در جهت كاهش دوز رسیده به بیماران باشد.

Background and Aim: The first step in reducing patient dose can be administered at the radiological examinations are taken. Since physicians request radiological tests, this study examined physiciansʹ knowledge of the risks of radiological examinations. Materials and Methods: This descriptive, analytical and cross-sectional study was conducted in 160 general practitioners and specialistsʹ physicians. Based on the estimated dose posterior-anterior hand X-ray, and put it as a single exposure, medical information of physicians about the patient dose in diagnostic radiology tests were examined. The validity of the questionnaire was confirmed by expert panel, and its reliability was 0.80 by Alpha-Cronbach technique. Results: Most of the general practitioners and specialists did not estimate correctly the radiation dose received by patients in the posterior-anterior hand X-ray, and majority of them underestimated the radiation dose of other radiological examination. The results showed that 48% of General Physician and 5/53% of specialist physicians were familiar with the unit dose. Conclusion: Training of physicians in the field of radiology patients received doses can be an effective measure for reducing doses to patients.