ارزيابي و تحليل سطوح پايداري شهري درسكونت گاه هاي غيررسمي مهاباد

يكي از مهم ترين نتايج شهرنشيني معاصر، پيدايش و گسترش محلات آسيب پذير در متن يا حاشيه شهرها است. معمولاً ساكنان اين واحدها را سكنه غيررسمي مي دانند كه در شهرها زندگي مي كنند ولي به دليل مجموعه عواملي نتوانسته اند جذب نظام اقتصادي-اجتماعي شهر شوند و به عنوان يك شهروند از امكانات و خدمات شهري بهره ببرند. لذا عدم برخورد منطقي با اين واقعيت، دستيابي به توسعه پايدار شهري را با چالش اساسي مواجه مي سازد. هدف اصلي اين پژوهش، ارزيابي و تحليل سطوح پايداري و ناپايداري شهري در سكونتگاه هاي غيررسمي شهر مهاباد و تلاش براي ارائه راهكارهايي براي ساماندهي آن ها است. روش تحقيق پژوهش حاضر توصيفي-تحليلي و شيوه جمع آوري داده ها اسنادي و ميداني بوده است. حجم نمونه نيز از طريق فرمول كوكران به تعداد 381 به دست آمده است و روش توزيع پرسشنامه ها و نمونه ها به شكل نمونه گيري تصادفي مشخص شده است و با نرم افزار SPSS تحليل شده است. سپس با تعيين متغيرهايي در هر يك از مولفه هاي سه گانه «اجتماعي-فرهنگي»، «اقتصادي» و «زيست محيطي» پايداري شهري مانند كيفيت و قدمت ساختمان، نوع مصالح و ميزان دوام، سرانه كاربري، شيب، درصد باسوادي، بعد خانوار، تعداد خانوار، اوقات فراغت، خانوارهاي بهره مند از امكانات، بيكاري، نوع شغل، بارتكفل، درآمد سرپرست خانوار به تفكيك محلات غيررسمي مورد تحليل قرار گرفت. نتايج تحقيق نشان مي دهد؛ ميزان پايداري در تمامي متغيرهاي انتخاب شده بسيار پايين است؛ اما در حالت كلي محله هاي سنجان آباد، كوي دانشگاه و شهرك كارمندان غربي شرايط مطلوب تر و وضعيت برخوردارتري را به لحاظ پايداري شاخص ها به نسبت ساير محلات دارا مي باشند. در مقابل محلات پشت تپ، باغ شايگان و كاني صوفي طه از وضعيت نامساعدتر و محروم تري برخوردار مي باشند. با توجه به يافته هاي پژوهش به نظر مي رسد مهم ترين راهكار اجرايي جهت كاهش و تعديل اسكان غيررسمي در شهر مهاباد به كارگيري راهبردهاي ساماندهي و توانمندسازي اين محله ها در سطوح ملي-منطقه اي و محلي به صورت هماهنگ است.