نكته اي تازه در فرزندكشي گشتاسب

Filicide of Goshtasb: A New Approach

گشتاسب در متون دینی زرتشتی شخصیتی موجه و حتی مقدس دارد، اما در شاهنامة فردوسیو بیشتر كتاب های تاریخی بعد از اسلام، پادشاه منفور و تبه كاری است كه پسر دلاور خوداسفندیار را آگاهانه به كام مرگ می فرستد. اغلب منتقدان معاصر نیز در تحلیل شخصیتگشتاسب، نظر فردوسی را پذیرفته و تكرار كرده اند. در این مقاله ضمن نگاهی گذرا بهشخصیت گشتاسب و اسفندیار در متون دینی قبل از اسلام و شاهنامه و دیگر متون تاریخیبعد از اسلام و همچنین تحلیل نظر منتقدان معاصر، سعی شده است از منظر قصه كه با اسطورهارتباطی تنگاتنگ و ناگسستنی دارد، شخصیت دوگانة گشتاسب در ارتباط با اسفندیار تحلیل وتوجیه شود. در یكی از مناسك و سنت های قصه كه در سراسر جهان نمونه های فراوانی دارد،قربانی شدن پسر ارشد برای حفظ و بقای تخت و تاج پدر است. در این آیین پسر با طیبخاطر خود را قربانی پدر و تخت و تاج او می كند و به افتخاری بس بزرگ نائل می شود و پدرنیز مستوجب هیچ سرزنش و نكوهشی نمی شود.  

In Zoroastrian texts, Goshtasb has a good and even holy character, but in Shahnameh and many other historical books, belonging to Islamic period, he is an abominable one who knowingly sends his brave son, Esfandyar, on a mission in which Esfandyar is destined to die. Most contemporary critics have accepted and repeated Ferdowsiʹs vision of the story. In the present article, first, we consider the personalities of Goshtasb and Esfandyar in Shahnameh and pre-Islamic religious books and also Islamic period historical books; and analyze the views of contemporary critics. Then, we try to examine the dual personality of Goshtasb and his relationship with Esfandyar from the fictional and mythical point of view. In some tales according to rites, the older son is sacrificed for protecting the crown and the throne of the father. The son sacrifices himself willingly and reaches great honor and the father isnʹt blamed