تاثير ماساژ بازتابي كف دست بر شدت خستگي بيماران تحت درمان با همودياليز: يك مطالعه كار آزمايي باليني

The Effect of Hand Reflexology on Fatigue in Patients Undergoing Hemodialysis

چكيده: مقدمه وهدف: خستگي يكي از آزار دهنده ترين و شايع ترين علامت گزارش شده توسط بيماران همودياليزي مي باشد. اين پژوهش با هدف تاثير ماساژ بازتابي كف دست بر شدت خستگي بيماران تحت درمان با همودياليزي انجام شد. روش پژوهش:اين مطالعه يك كارآزمايي باليني است كه در آن تمامي52 بيمار تحت درمان با همودياليز انتخاب شدند وبه صورت تخصيص تصادفي بلوكي به دو گروه كنترل (26بيمار)ومداخله (26بيمار)تقسيم شدند.ابزار جمع آوري اطلاعات پرسشنامه ي مشخصات فردي و مقياس سنجش شدت خستگي كراپ و همكاران بود. ماساژ بازتابي كف دست به مدت هفته‌اي2 بار و هر جلسه 5 دقيقه و به مدت 5 هفته توسط پژوهشگر آموزش‌ديده انجام شد. مجددا پس از پايان هفته سوم و هفته پنجم شدت خستگي هر دو گروه بررسي شد. داده ها باكمك نرم افزارSPSS نسخه20 و با استفاده از آزمون تي مستقل، آزمون كاي دو، تست دقيق فيشر، تحليل واريانس دو طرفه با اندازه گيري مكرر و آزمون بونفروني تجزيه و تحليل شدند. يافته ها:يافته هاي اين پژوهش نشان داد كه بيماران دو گروه كنترل و مداخله از نظر مشخصات فردي همگن بودند. همچنين آزمون تحليل واريانس دو طرفه با اندازه گيري هاي مكرر نشان داد كه بين ميانگين نمره خستگي بيماران گروه ازمون و كنترل در پايان هفته ي سوم و پنجم اختلاف اماري معناداري وجود دارد(001/0P < ). نتيجه گيري:باتوجه به يافته هاي اين پژوهش به نظرميرسد ماساژ بازتابي كف دست مي تواند به عنوان روشي كم هزينه و ايمن براي كاهش خستگي در بيماران همودياليزي مورد استفاده قرار گيرد.

Background:Fatigue is the most common symptom reported by patients undergoing hemodialysis. This study aimed to investigate the effect of hand reflexology on fatigue in patients undergoing hemodialysis. Patients and Methods:This study is a randomized clinical trial that performed on 52 patient choosen from Imam Khomeini dialysis center in Zabol and devised into control and intervention groups by randomized method. Required information collected from a demographic and fatigue severity questionnaire. After the filling questionnaire by studies unit, hand reflexology massage performed in intervention group by a trained researcher for two times in a week. Every session lasting 5 minutes for 5 weeks. After the end of the third week and the fifth week fatigue set the scale to be completed by both groups. Results:the result of this study shows the both group, control and intervention are equal in demographic characteristic. As well as fatigue severity average number has significant statistics difference between control and intervention group at the end of third and fifth week( P < 0.001). Conclusions:the result of this study shows hand reflexology massage is a safe and economical method for decreasing fatigue in hemodialysis patient.