كاني سازي و مطالعات سيالات درگير كانسار اكسيد آهن- آپاتيت خانلق، شمال شرقي ايران

كانسار اكسيد آهن- آپاتيت خانلق در شمال غربي نيشابور و در شرق كمربند ماگمايي قوچان- سبزوار واقع شده است. سنگ ميزبان آن كوارتزمونزوديوريت و گرانوديوريت اليگوسن است. كاني­سازي عمدتا به شكل رگه و رگچه و كمتر برشي است. كاني­شناسي آن شامل مگنتيت و آپاتيت است كه همراه با كلسيت، كوارتز، اپيدوت، پيروكسن و كلريت مي­باشد. برمبناي مطالعات سيالات درگير در آپاتيت، دو نوع سيال مختلف در تشكيل كانسار نقش داشته­اند: 1) سيال با دماي بالا و شوري بالا كه ماهيت ماگمايي دارد و 2) سيال عمدتا با دماي متوسط محتوي نمكهاي CaCl2، MgCl2 و NaCl و شوري نسبتا پايين. فرآيند اختلاط بين محلول ماگمايي كانه­دار گرم و شور و محلول سردتر و كم شور و نيز فرايند جوشش مي­تواند باعث ته­نشيني عناصر شده باشد. اين كانسار منشاء ماگمايي- هيدروترمالي دارد و مرتبط با فعاليتهاي ماگماتيكي ترشياري وابسته به زون فرورانش ورقه اقيانوسي نئوتتيس سبزوار به زير صفحه توران است. شناخت كانسار مگنتيت- آپاتيت خانلق، به عنوان اولين كاني­سازي كشف شده نوع كايرونا در شمال شرق ايران، گام مثبتي جهت اكتشاف اين نوع كانسارها در اين بخش از كشور است.