ارزيابي تحمل به تنش كم آبي در برخي ژنوتيپ هاي كنجد

تنوع ژنتيكي و تحمل به خشكي ژنوتيپ هاي كنجد از طريق مطالعه شاخص هاي تحمل به خشكي و ترسيم باي پلات با آزمايشي در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با 12 تيمار و 3 تكرار، در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه بيرجند در سال زراعي 1389 ـ 1390 بررسي شد. تيمار مورد نظر در 12 سطح شامل ژنوتيپ هاي بيرجند، خوسف، تربت جام، رقم سينتتيك (صفي آباد)، داراب 1، داراب 14، بندر عباس، يلووايت، دشتستان 2، دشتستان 5 و لاين هاي 2 و TN234 و تنش در دو سطح (تنش خشكي و نرمال) بود. آبياري در محيط نرمال براساس 100 و در محيط تنش براساس 200 ميلي متر تبخير از تشتك تبخير كلاس A انجام گرفت. ژنوتيپ هاي مورد نظر از نظر كليه صفات به استثناي طول، عرض و تعداد كپسول تفاوت معنا داري با هم در هر دو محيط داشتند و تنش بر كليه صفات به جزطول و عرض كپسول تاثيرگذار بود. ژنوتيپ هاي بندرعباس و داراب 14 بيشترين و ژنوتيپ هاي صفي آباد و لاين 2 كمترين عملكرد در شرايط نرمال را داشت. در شرايط تنش، ژنوتيپ هاي داراب 1 و لاين TN234 بيشترين و ژنوتيپ هاي بيرجند و داراب 14 كمترين عملكرد داشتند. بيشترين آسيب تنش در صفات تعداد كپسول، عملكرد دانه، تعداد برگ و شاخص برداشت و كمترين آسيب در صفات تعداد شاخه فرعي، وزن هزاردانه، وزن كپسول، ارتفاع بوته و عملكرد بيولوژيكي مشاهده شد. بنابراين، شاخص هاي [1]STI، [2]GMP، [3]MP و [4]Harm مطلوب بوده و گزينش براساس آن ها ژنوتيپ هاي داراب 1 و لاين TN234 را به منزله ژنوتيپ هاي مطلوب شناسايي كرد.