تجزيه ژنتيكي عملكرد دانه و اجزاي آن با استفاده از روش دي آلل در ژنوتيپ هاي گندم نان

به منظور برآورد اجزاي ژنتيكي عملكرد و اجزاي عملكرد دانه در ژنوتيپ هاي گندم نان به روش تلاقي دي آلل، آزمايشي در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با 3 تكرار در مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان تهران، در پاييز 1391 اجرا شد. 7 والد شامل گاسپارد، چمران، WS-82-9، DN-11، M86-4، M86-6 و M86-12 به همراه 21 هيبريد حاصل، بررسي شد. صفات ارتفاع بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن هزاردانه، عملكرد دانه در بوته، طول پدانكل، تعداد گلچه هاي عقيم و تعداد روز تا گل دهي ارزيابي شدند. نتايج تجزيه واريانس اختلاف معنا داري را بين ژنوتيپ ها نشان داد. مدل جينكز ـ هيمن صادق بودن مدل را تنها براي صفات وزن هزاردانه و عملكرد دانه در بوته نشان داد. با تجزيه گرافيكي صفات معلوم شد كه طول پدانكل، ارتفاع بوته، تعداد دانه در سنبله و وزن هزاردانه تحت كنترل اثر غالبيت ناقص ژن ها بود و ساير صفات تحت كنترل اثر فوق غالبيت ژن ها قرار گرفت. تجزيه تركيب پذيري عمومي در لاين WS-82-9 بيانگر مقدار زياد (gi) براي صفات ارتفاع بوته، عملكرد دانه در بوته، وزن هزاردانه، طول پدانكل و صفت تعداد دانه در سنبله بود. همچنين لاين DN-11 و رقم چمران براي صفت وزن هزاردانه مقدار زيادي (gi) داشتند. بنابراين، مي توان از اين والدها در برنامه هاي اصلاحي براي توليد ارقام پرمحصول در گندم نان استفاده كرد. دورگ هاي 2 × 1 و 3 × 5 بيانگر مقادير زياد (sij) براي صفات تعداد دانه در سنبله و وزن هزاردانه بودند.