اثر كادميوم روي برخي از ويژگي‌هاي ريخت‌شناسي و فيزيولوژيك گندم در مرحله گياهچه‌اي

Cadmium effects on some morphological and physiological parameters in wheat at seedling stage

كادميوم به ‌عنوان يك عنصر فلزي سنگين، نقش مهمي در آلودگي محيط و ايجاد سميت و تنش در موجودات زنده ايفا مي‌كند. به‌منظور بررسي اثر كادميوم بر رشد و نمو گندم، پنج رقم گندم نان و دوروم به روش هيدروپونيك در مقادير مختلف كادميوم مورد مطالعه قرار گرفتند. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه اثر كادميوم در كليه صفات بجز شاخص تحمل وزن خشك ريشه و طول ريشه معني‌دار بود. ميزان تجمع كادميوم در اندام هوايي و ريشه ارقام گندم با قرار گرفتن در معرض كادميوم افزايش يافت. ارقام دوروم تجمع بيشتري نسبت به ارقام گندم نان نشان دادند. كادميوم سبب كاهش بيومس (وزن خشك كل)، وزن خشك اندام‌هوايي و ريشه گياهچه‌هاي گندم گرديد. در اين بين ميزان توليد ماده خشك كل و اندام‌هوايي در مقايسه با ريشه حساسيت بيشتري به كادميوم نشان داد. ويژگي‌هاي فيزيولوژيك شامل هدايت روزنه‌اي، ميزان كلروفيل و Fv/Fm نيز با افزايش كادميوم داراي روند كاهشي بود. درمجموع، نتايج مطالعه حاضر حكايت از تاثير كادميوم بر كليه فرايندهاي رشدي گندم و نيز تفاوت قابل ملاحظه ژنوتيپ‌هاي گندم در سطح بين و درون گونه داشت.

Cadmium as a heavy metal plays an important role in environmental pollution and making toxicity and stress in living organisms. In order to evaluate the effect of cadmium on the growth of wheat, five durum and bread wheat varieties were studied under five different cadmium doses in hydroponic media. Analysis of variance showed that the effect of cadmium was significant for all the measured parameters except the biomass and root length tolerance index. Cadmium accumulation in shoots and roots of the wheat varieties was increased by exposure to cadmium. The varieties of durum wheat had more accumulation than bread wheat varieties. Cadmium caused to decrease in the total dry weight (biomass), shoots and roots of wheat seedlings. The rate of total dry matter production and shoots were more sensitive to the presence of cadmium than roots. The physiological parameters including stomatal conductivity, chlorophyll content and Fv/Fm had decline trend along to increasing cadmium. Overall, the results of this study suggested that the all growth and development processes of wheat were influenced by cadmium; also there was considerable difference among wheat genotypes at inter- and intra-specific level.