بررسي و تبيين مباني نظري عوامل موثر بر ميزان مصرف انرژي در سامانه هاي آبياري تحت فشار در استان قزوين

Study of the Theoretical Basis and the Factors Affecting Energy Consumption in Pressurized Irrigation Systems in Qazvin Province

با افزايش يافتن تعرفه هاي انرژي، بحث مصرف انرژي و هزينه هاي مربوطه در سامانه هاي آبياري ابعاد تازه اي به خود گرفته است و در موفقيت اين طرح ها نقش مهمي بر عهده خواهد داشت. در اين تحقيق مباني تيوريك اثر عوامل طراحي و مديريتي سامانه هاي آبياري تحت فشار بر هزينه هاي انرژي تبيين گشته و با آناليز حساسيت هزينه هاي انرژي به اين عوامل، ملاحظات طراحي بهينه سامانه از حيث مصرف انرژي لازم مطرح شده است. همچنين 45 سامانه آبياري تحت فشار استان قزوين (عمدتاً در محدوده شبكه آبياري قزوين) از انواع آبياري باراني كلاسيك با آبپاش متحرك، باراني متحرك پيوسته (سنتر و لينير) و آبياري موضعي از نظر مصرف انرژي ارزيابي شده و انرژي لازم در هر سامانه براي تامين يك متر مكعب آب در اين سيستم-ها به ترتيب 290/0، 205/0 و 202/0 (KWh/m3) محاسبه گرديد كه اهميت لحاظ بررسي ميزان مصرف انرژي در انتخاب سيستم آبياري مناسب در برنامه ريزي هاي منطقه اي و ملي را خاطرنشان مي سازد. همچنين براي محصولات كشاورزي عمده شبكه آبياري قزوين ميزان مصرف انرژي و هزينه هاي مربوطه به واسطه كاربرد سامانه هاي تحت فشار براي آبياري محاسبه شد كه در مطالعات تعيين الگوي كشت و تحليل هاي اقتصادي مي تواند مفيد باشد. علاوه بر ضرورت انتخاب سامانه آبياري كم مصرف انرژي، طراحي صحيح اين سامانه ها، انتخاب پمپ با راندمان بالا در نقطه كار سامانه و بهره برداري و نگهداري اصولي از ايستگاه پمپاژ طبق دفترچه پمپ، در كاهش هزينه هاي انرژي اين سامانه ها اهميت بالا دارد.

Energy consumption and energy cost in irrigation systems have been important issues due to energy charge increase in recent years. In this study, theoretical basis of pressurized irrigation systems management and technical factors that affect energy costs were studied and the optimum system design criteria for energy consumption were identified. In addition, energy consumptions of 45 pressurized irrigation systems in Qazvin province were evaluated. These irrigation systems types were classic sprinkler, center pivot, linear move, and trickle. The energy requirements of these systems for supplying a unit volume of water were obtained as 0.290, 0.250 and 0.202 KWh/m3, respectively. The results show the importance of irrigation systems selection in energy costs saving in national and regional plans. At last, energy consumption and related costs for various pressurized irrigation systems were studied for the main crops in Qazvin irrigation network. These results can be useful in deciding cropping pattern and economic studies.