بررسي عوامل مؤثر بر روند رشد قد و وزن كودكان زير دو سال شهر خرم‌آباد: كاربرد مدل‌بندي حاشيه‌اي

Assessing the Factors Affecting Height and Weight Trends Among Children Under Two Years of Age in Khorramabad: An Application of Marginal Modeling

مقدمه و اهداف: اختلال رشد قد و وزن یكی از مهم‌ترین اختلال‌های سلامت كودكان زیر دو سال در كشورهای در حال توسعه است. عدم رسیدگی به این اختلال می‌تواند باعث عوارضی ‌چون افزایش مرگ، معلولیت ذهنی، عاطفی یا جسمی كودكان شود. هدف این مطالعه، بررسی روند رشد كودكان و عوامل مؤثر بر آن است. روش كار: این مطالعه‌ی همگروهی گذشته‌نگر روی 2030 كودك زیر دو سال شهر خرم‌آباد انجام شد كه به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای و خوشه‌ای انتخاب شدند. بر اساس پرونده خانوار، روند رشد وزن به صورت یك متغیر چهار سطحی (افت، توقف، كندی و مطلوب) و روند رشد قد به صورت یك متغیر سه سطحی (توقف، كندی و مطلوب) ثبت شدند و در نهایت با استفاده از یك مدل طولی حاشیه‌ای و نرم‌افزار SAS نسخه 2/9 مدل‌بندی شدند. یافته‌ها: رخداد حداقل یك مرتبه افت در منحنی رشد وزن و یك مرتبه توقف در منحنی رشد قد به ترتیب 2/14 و 4/10 درصد بود. بر اساس مدل حاشیه‌ای، اثر سن كودك و سطح تحصیلات مادر بر روند رشد كودك معنی‌دار بود. با وجود این، جنسیت، مرتبه‌ی تولد و تغذیه‌ی انحصاری با شیر مادر در 6 ماه نخست، ارتباط معنی‌داری را با روند رشد نشان ندادند. نتیجه‏گیری: با توجه به نتایج و شیوع نسبتاً بالای اختلال رشد در كودكان زیر دو سال، به نظر می‌رسد افزایش آگاهی مادران كم‌سواد در مورد روش‌های تغذیه‌ی كودكان زیر دو سال مهم‌ترین رویكرد مقابله با اختلال رشد كودك باشد. هم‌چنین بیش‌ترین تمركز كادر بهداشتی باید روی پایش رشد كودكان بالای 12 ماه معطوف گردد.  

Background and Objectives: Disorders of height and weight growth are the most important health disorders affecting children younger than two in developing societies. Failure to treat these disorders can lead to the increased mortality and mental, emotional or physical disability. The objective of this study was to investigate the growth trends of children and the factors affecting it. Methods: This retrospective cohort study was conducted on 2030 children younger than two in Khorramabad, Iran who were selected using stratified and cluster sampling. Based on household records, the weight growth trend was recorded as a four-level variable (decline, stagnation, slowness and desirable) and the the height growth trend was recorded as a three-level variable (stagnation, slowness and desirable); finally, the data were modeled using a longitudinal marginal model and the SAS software version 9.2. Results: The incidence of at least one decline in the weight growth curve and one stagnation in the height growth curve was 14.2% and 10.4%, respectively. The child’s age and the maternal educational level had a significant effect on the growth trends. However, the sex, parity and the exclusive breastfeeding during the first six months had no significant relationship with the growth trends. Conclusion: Given the results and the relatively high prevalence of growth disorders among children, it seems that increasing the awareness of low literate women about feeding of the children is the most important approach to manage growth disorders. Additionally, health-care professionals should mostly focus on monitoring the growth of children older than 12 months.