مطالعه بافت شناسي و آناتومي ناي در كبك‌هاي بومي (چوكار چوكار)

Histological and anatomical study of trachea of native partridges (Chukar chukar)

این تحقیق بر روی 8 جفت كبك نر و ماده سالم بومی در سن 20 هفته صورت گرفت. پرندگان با اتر بیهوش و به روش انسانی كشته شدند. پس از تشریح، موقعیت نای و ساختارهای مرتبط مشخص و به سه قسمت قدامی، میانی و خلفی تقسیم گردید. ویژگی‌های نای شامل تعداد و شكل ظاهری حلقه‌های نایی، محل اتصال ماهیچه جناغی-نایی، كامل یا ناقص بودن حلقه‌ها، مقطع عرضی و چیدمان آن‌ها، وجود رباط‌های حلقوی، میزان استحكام نای در برابر فشار با استریومیكروسكوپ بررسی شد. نمونه‌هایی از سه قسمت جهت پایدارسازی به فرمالین بافر 10 درصد منتقل شدند. برش‌های بافتی با هماتوكسیلین-ائوزین و رنگ‌آمیزی‌های اختصاصی آلسین بلو، پاس، فوت، ورهوف و ماسون تری كروم رنگ‌آمیزی شد. حلقه‌های نایی در كبك‌های بومی، كامل و از قدام به خلف از الگوی بیضی به گرد تغییر نمودند. آن‌ها دارای رباط‌های حلقوی بوده و در برابر فشار مقاوم هستند. تعداد آن‌ها 102 تا 114 عدد و محل اتصال ماهیچه جناغی-نایی بین حلقه 90 تا 102 بود. ساختار بافتی نای بین قسمت‌ها و جنس‌های مختلف، تفاوت قابل توجهی نداشت و از طبقات مخاطی-زیرمخاطی، غضروفی-ماهیچه‌ای و سروزی تشكیل شده بود. بافت پوششی، شبه مطبق استوانه‌ای مژه‌دار است كه دارای غدد موكوسی از نوع حبابی ساده بود. غدد در آلسین بلو، مثبت ولی در پاس، منفی بودند. ماهیچه مخاطی مشاهده نشد. پارین-زیرمخاط سست دارای همه رشته‌های همبندی بود. طبقه غضروفی-ماهیچه‌ای، از حلقه‌های كامل غضروف شفاف و ماهیچه‌های مخطط تشكیل شده است. سروز از بافت سست حاوی رگ‌های خونی، گانگلیون عصبی پاراسمپاتیكی، چربی و رشته‌های همبند تشكیل شده بود.

This study was carried out in 8 female and 8 male twenty-week-old healthy native partridges. The birds were deeply anesthetized by ether inhalation and euthanized. After dissection, the position of trachea and related structures were studied then divided into cranial, middle and caudal portions. The following characteristics were studied by using stereomicroscope: the gross shape and numbers of tracheal rings, insertion of sternotrachealis muscles on trachea, complete or incomplete of rings, their shape in cross section and arrangement of the rings, annular ligaments and tracheal collapsibility. The specimens were taken from three portions and fixed in 10% neutral buffered formalin. Tissue sections stained with H&E and special stainings: Alcian blue, PAS, Foot’s, Verhoeff’s, and Masson’s trichrome. The tracheal rings in native partridges were complete and their shape varied and changed from elliptic cranially to circular manner caudally. They bounded by annular ligaments and are resistant against pressure. The numbers of rings were 102-114 and sternotrachealis muscles inserted between the 90-102th rings. The histology of trachea showed no significant differences according to sex and among various portions. The trachea was composed of tunica mucosa-submucosa, cartilagino-muscular and serosa. The epithelium was ciliated pseudostratified columnar contained simple alveolar mucous glands which reacted positively to alcian blue but negatively to PAS. The muscularis mucosa was absent. The loose propria-submucosa contained of all the connective fibers. Tunica cartilagino-muscular was composed of complete hyaline cartilaginous rings and striated muscles. Serosa was composed of loose tissue contained vessels, parasympathetic ganglia, adipose tissues and all the connective fibers.