توزيع جغرافيايي و فصلي واروآ دستركتور در زنبور عسل (آپيس مليفرا) در استان آذربايجان شرقي: دوره يك ساله 1393 - 1392

Geographical and seasonal distribution of Varroa destructor in honey bee (Apis mellifera) of East Azarbaijan Province, Iran: in a period of one year (2014-2013)

آلودگي زنبور عسل به بندپايان انگل خارجي مي تواند با تاثير بر اين حشره مفيد موجب كاهش جمعيت آن در زنبورستان هاي ايران گردد. اين مطالعه براي تعيين فراواني، تنوع گونه اي، توزيع فصلي و جغرافيايي بندپايان انگل زنبور عسل در زنبورستان هاي استان آذربايجان شرقي در طي يك سال (1393-1392) انجام گرديد. از 960 كندو ثابت در 146 زنبورستان در شمال، مركز و جنوب آذربايجان شرقي به روش تصادفي خوشه اي نمونه برداري گرديد. براي جدا سازي جرب واروآ، از زنبور بالغ و نوزاد داخل حجره هاي هر كندو نمونه برداري شد. تراشه هاي زنبورهاي بالغ نيز از نظر آلودگي به جرب آكاراپيس وودي بررسي گرديدند. از هر كندو 100 عدد زنبور كارگر و بالغ براي جدا كردن مگس برولا سوئكا بررسي شدند. شيوع كلي واروآ دستركتور 1/55% بود. بيشترين فراواني آلودگي زنبوران بالغ به واروآ دستركتور در فصل پائيز (5/54%) و كمترين فراواني آلودگي در فصل بهار (8/25%) بود. بيشترين و كمترين فراواني آلودگي نوزاد زنبور به ترتيب در فصل بهار (37%) و زمستان (0%) بود. مطالعه توزيع جغرافيايي آلودگي به ترتيب بيانگر حضور بيشترين و كمترين آلودگي به جرب واروآ دستركتور در زنبور بالغ (2/41%) از شمال (5/31%) و زنبور نوزاد (6/25%) از جنوب (15%) استان آذربايجان شرقي بود. آلودگي جرب آكاراپيس وودي و مگس برولا سوئكا در زنبورستان هاي تحت مطالعه مشاهده نشد. نتايج اين تحقيق بيانگر حضور فعال آلودگي جرب واروآ دستركتور در اغلب كندوهاي زنبورستان هاي تابعه شهرستان هاي مختلف استان آذربايجان شرقي بود كه از نظر اقتصادي حائز اهميت است.

Honey bee ectoparasites infestations may affect the insect and causes the population reduction, particularly, in Iranian apiculture system. The present study was aimed to determine frequency, seasonal and geographical distribution of ectoparasites in apiaries of East Azarbaijan Province, Iran, over one year (2013-2014). A total of 960 beehives of 146 apiaries from 44 villages of 12 municipalities in north, center and south parts of the region were sampled using random cluster sampling method. The honey bees and larvae in each cell of beehive were investigated for Varroa infestation. Tracheal infection of honey bees with Acarapis woodi was also examined. A total number of 100 honeybees from each hive were investigated for Braulea coeca infestation. The overall prevalence of Varroa destructor was 55.1%. Of those, 340 honey bees (35.4%) and 190 bee larvae (19.7%) were infested with Varroa destructor. The highest infestation and lowest was found in honey bees and bee larvae in autumn (54.5%) and spring (37%), respectively. There was no significant difference between frequency of infestation and seasons. While larval infestation was significantly higher in summer. The highest infestation of honey bees (41.2%) and bee larvae (25.6%) was respectively found in north (31.5%) and south (15%) parts of the region. Honey bee infestation with Acarapis woodi and Braulea coeca was not detected in the examined apiaries. From the results of this work, it was concluded that Varroa destructor mite is a prevalent ectoparasite in apiaries of East Azarbaijan Province which may have economic importance.