شيوع مقاومت آنتي‌بيوتيكي در بين عوامل باكتريايي ورم پستان گاو در استان فارس

Prevalence of antibiotic resistance among bacterial pathogens isolated from dairy cows with mastitis in Far province

مقاومت باكتری‌های مولد ورم پستان به آنتی‌بیوتیك‌ها باعث عدم درمان گاوهای مبتلا و گسترش بیماری در گله شده و حتی بهداشت عمومی جامعه را نیز تهدید می‌كند. وجود اطلاعات در زمینه الگوی حساسیت و مقاومت آنتی‌بیوتیكی برای اجرای برنامه‌های كنترل ورم پستان در هر منطقه ضروری می‌باشد. جهت انجام این مطالعه، نمونه‌های شیرخام از گاوهایی كه دارای علائم بالینی و یا مشكوك به ورم پستان تحت بالینی بودند، مورد آزمایش‌های باكتری‌شناسی قرار گرفتند. پس از شناسایی كلنی‌ها، مقاومت جدایه‌های باكتریایی به آنتی‌بیوتیك‌های جنتامایسین، آمپی‌سیلین، پنی‌سیلین، تتراسایكلین، اریترومایسین و سولفامتوكسازول به همراه تری‌متوپریم (SXT) با روش انتشار دیسك مورد ارزیابی قرار گرفتند. اطلاعات جمع‌آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS ابتدا به صورت توصیفی و سپس برای ارزیابی تفاوت‌های فصلی و منطقه‌ای با آزمون مربع لاتین مورد بررسی قرار گرفتند. اكثر جدایه‌های باكتریایی به جنتامایسین (42/80 درصد) و تركیب SXT (43/73 درصد) حساسیت داشته و در مقابل به پنی‌سیلین (03/79 درصد)‌ مقاوم بودند. استافیلوكوكوس‌های كواگولاز مثبت و منفی به عنوان بیشترین جدایه، بالاترین حساسیت و مقاومت را به ترتیب به جنتامایسین (31/92 و 24/88 درصد) و پنی‌سیلین (77/80 و 82/58 درصد) داشتند. اشرشیا كلی در 88 درصد موارد به پنی‌سیلین مقاوم بود. تفاوت فصلی (بجز در SXT) و منطقه‌ای در میزان حساسیت و مقاومت آنتی‌بیوتیكی مشاهده نشد. با توجه به درجات مختلفی از مقاومت به آنتی‌بیوتیك‌ها در جدایه‌های باكتریایی و خطرات بهداشتی و مضرات اقتصادی آن، لزوم توجه به استفاده منطقی و محتاطانه آنتی‌بیوتیك‌ها در گاوداری‌های شیری استان فارس و برقراری سیستم پایش در هر منطقه ضروری می‌باشد.

Antibiotic resistance of bacterial agents of mastitis causes failure in treatment and spread of disease in herd and it can be considered as a threat for public health. Antibiotic resistance or susceptibility pattern is necessary to establish mastitis control program in an area. Milk samples from cows with clinical or subclinical mastitis were sent to bacteriological lab. The antibiotic resistance of isolated bacteria to gentamycin, ampicillin, penicillin, tetracycline, erythromycin and sulphamethoxazole/trimethoprim (SXT) were determined by disk diffusion method. Data were analyzed descriptively in the first step and then Chi-squared test was used to find seasonal and geographical differences. The most isolated bacteria were sensitive to gentamycin (80.42%) and SXT (73.43%) and resistant to penicillin (79.03%). Coagulase positive and negative Staphylococci were the most prevalent isolated bacteria. They had the highest sensitivity and resistance to gentamycin (92.31 and 88.24) and penicillin (80.77 and 58.72) respectively. Escherichia coli was resistant to penicillin in 88% of cases. Seasonal (except for SXT) and geographical differences were not observed. All over, our results demonstrated a wide range of antibiotic resistance in isolated bacteria from dairy cows with mastitis. It emphasized on the importance of rational and cautious use of antibiotics in the dairy farms of Fars province and establishing a regional plan for monitoring the resistance of antibiotics.