استخراج تبائين از كپسول خشخاش ايراني (Papaver bracteatum Lindl.) با استفاده از سيال فوق بحراني دي‌اكسيد كربن

Extraction of thebaine from Papaver bracteatum Lindl. Capsule using supercritical fluid CO2

گیاه Papaver bracteatum Lindl. جزء گیاهان بومی ایران می‌باشد. این گیاه دارای گلهای قرمز و برگهای عمیق می‌باشد كه انتهای برگها نزدیك كاسبرگ به رنگ سیاه می‌باشد. گیاه دارای طول 20 تا 120 سانتی‌متر است. این گونه به‌صورت خودرو در طبیعت می‌‌روید. كپسول‌های این گیاه دارای تبائین می‌باشند. تبائین طی یك فرایند ساده به انواع مسكن‌ها تبدیل می‌شود. در این پروژه برای اولین بار با استفاده از سیال فوق بحرانی تبائین از Papaver bracteatum با بازدهی بالا استخراج شد. شرایط استخراج با استفاده از برنامه آماری CCD بهینه شد و تبائین استخراج شده با استفاده از كروماتوكرافی مایع با دتكتور ماورای بنفش (HPLC-UV) جداسازی و شناسایی شد. برای بهینه‌سازی شرایط استخراج از طراحی مركب مركزی پس از یك مرحله غربال‌گری استفاده شد. بر اساس مدل استفاده شده، شرایط استخراج، فشار 350 اتمسفر و دما 35 درجه سلیسیوس، زمان استخراج استاتیك و دینامیك به‌ترتیب 10 و 40 دقیقه و حجم اصلاحگر اتانول 100 میكرولیتر و در شرایط بهینه بازدهی استخراج 96/2% پیش‌بینی می‌شود.

Papaver bracteatum Lindl. is an Iranian native plant. Papaver bracteatum has red flowers and deep leaves; the end of leaves close to sepals is black in color. The plant has a length of 20 to 120 centimeter, growing wild in nature.The capsules of this plant contain thebaine. Thebaine can be converted to different types of painkiller in a simple reaction. In this project for the first time, thebaine was extracted from Papaver bracteatum using super critical fluid with high efficiency. The extracted thebaine was separated and identified using high performance liquid chromatography with UV detector (HPLC-UV). To optimize the extraction condition, a central composite design was used after a 2n-1 fractional factorial design. This model predicted the extraction conditions i.e. 350 atm pressure, 35◦C temperature, static and dynamic time of 10 min and 40 min, respectively, and 100µL volume of modifier (ethanol). Under optimum condition, the efficiency of extraction was predicted to be 2.96%.