تأثير كاربرد اسيد ساليسيليك بر عملكرد و اسانس بادرشبي (Dracocephalum moldavica L.) در شرايط تنش خشكي

Effects of salicylic acid application on yield and essential oil content of Moldavian balm (Dracocephalum moldavica L.) under drought stress conditions

بادرشبی (Dracocephalum moldavica L.) گیاهی یك‌ساله و معطر از تیره‌ نعناعیان است كه در طب سنتی و نوین، در درمان برخی از ناراحتی‌های گوارشی، قلبی و عروقی كاربرد دارد. به‌منظور بررسی اثر اسید سالیسیلیك بر عملكرد و اسانس بادرشبی در شرایط تنش خشكی، آزمایشی مزرعه‌ای در ایستگاه تحقیقاتی اداره‌ منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان پیرانشهر در سال 1391 به‌صورت كرت‌های خردشده بر پایه‌ بلوك‌های كامل تصادفی با سه تكرار انجام شد. عامل اصلی شامل سه سطح آبیاری (40، 80 و 120 میلی‌متر تبخیر از تشتك تبخیر) و سه سطح افشانه كردن با اسید سالیسیلیك (0، 5/0 و 1 میلی‌مولار)، به‌عنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد كه اثر تنش خشكی بر عملكرد خشك، وزن هزاردانه، شاخص برداشت سرشاخه گلدار و عملكرد اسانس معنی‌دار بود. مشابه آن در تأثیر افشانه كردن اسید سالیسیلیك بر عملكرد خشك و عملكرد اسانس نیز دیده شد. شایان ذكر است كه عملكرد خشك و عملكرد اسانس بیشترین تأثیر را از تنش خشكی متحمل شدند. به‌علاوه، وزن هزاردانه و شاخص برداشت سرشاخه‌ گلدار در تیمار آبیاری 120 میلی‌متر تبخیر از تشتك بیشترین مقدار را نشان دادند. نتایج این پژوهش همچنین نشان داد كه اثر متقابل دو فاكتور مورد بررسی بر درصد اسانس و شاخص برداشت اسانس معنی‌دار بود. به‌طوری كه، بیشترین درصد اسانس و شاخص برداشت اسانس مربوط به كاربرد میزان 1 میلی‌مولار اسید سالیسیلیك در 120 میلی‌متر تبخیر از تشتك بودند.

Moldavian balm (Dracocephalum moldavica L.), belonging to the Lamiaceae family, is an annual and aromatic plant, which is used in traditional and modern medicine in the treatment of gastrointestinal and cardiovascular disorders. In order to evaluate the effect of salicylic acid on yield and essential oil of Moldavian balm under drought stress conditions, a field experiment was conducted as a split plot based on randomized complete blocks design with three replications at the Department of Natural Resources and Watershed of Piranshahr City in 2012. The main factor was irrigation at three levels (40, 80 and 120 mm evaporation from pan), and the sub factor was plant spraying with salicylic acid at three levels (0, 0.5 and 1 mM). Results showed that the effect of drought stress on dry yield, thousand seed weight, harvest index of flowering stem, and essential oil yield was significant. Similar results were obtained for the effect of plant spraying with salicylic acid on dry weight and essential oil yield. It should be noted that dry yield and essential oils yield were most affected by drought stress. In addition, the highest values of thousand seed weight and harvest index of flowering stem was related to the irrigation treatment of 120 mm evaporation. The present study results also showed that the interaction effect of two factors studied on essential oil percentage and essential oil harvest index was significant. In this regard, the maximum amount of essential oil and essential oil harvest index belonged to application of 1 mM salicylic acid in irrigation treatment of 120 mm evaporation from pan.