مقايسه خواب و عملكرد ذهني در نوبت‌هاي كاري هشت و دوازده ساعته در يكي از پالايشگاه‌هاي نفت ايران

Comparison of mental performance and sleepiness between 8 and 12 hrs shift works in an oil refinery plant in Iran

مقدمه: انواع گوناگون برنامه‌هاي نوبت كاري وجود دارد كه هر يك از آنها داراي جوانب مثبت و منفي هستند. هدف از اين مطالعه مقايسه خواب و عملكرد ذهني در نوبت‌هاي كاري هشت و دوازده ساعته بود. روش بررسي: در اين مطالعه طولي 61 نفر از 187 نفر كاركنان نوبت كار يكي از پالايشگاه‌هاي نفت انتخاب شدند. مقرر شد اين كاركنان به مدت 6 ماه در نوبت‌هاي دوازده ساعته كار كرده و پس از تغيير شيفت‌هاي كاري مجدداً به شيفت كاري هشت ساعته باز گردند. در اين بررسي از پرسشنامه اطلاعات عمومي و جدول ثبت خواب روزانه و از نرم‌افزار PVT در ابتدا و انتهاي نوبت هاي كاري استفاده كرديم. اطلاعات در پايان 6 ماه از نوبت كاري دوازده ساعته و سپس بعد از 6 ماه از كار در شيفت كاري هشت ساعته از همان كارگران جمع‌آوري شد. يافته‌ها: ‌ميانگين زمان خواب كلي در نوبت دوازده ساعته 20/6 ساعت و در شيفت هشت ساعته 41/6 ساعت بود كه اختلاف اينها معني‌دار نبود. تفاوت بين ميانگين زمان واكنش در شروع شيفت 12 ساعته ( 80/451 ميلي‌ثانيه) و نوبت هشت ساعته (12/416 ميلي‌ثانيه) نيز معني‌دار نبود. همچنين تفاوت بين ميانگين‌هاي زمان واكنش در انتهاي نوبت دوازده ساعته (22/382 ميلي‌ثانيه) و نوبت هشت ساعته (98/390 ميلي‌ثانيه) معني‌دار نبود. تفاوت بين ميانگين‌هاي پاسخ خطا در شروع نوبت دوازده ساعته (74/3) و نوبت هشت ساعته (98/2) معني‌دار بود(05/0P < ). اين تفاوت در انتهاي نوبت ها نيز معني دار بود(74/3 در نوبت دوازده ساعته در مقابل 36/2 در نوبت هشت ساعته)(01/0P < ). بحث و نتيجه‌گيري: زمان خواب كلي در نوبت دوازده ساعته تفاوت معني‌داري با نوبت كاري هشت ساعته نداشت. در نوبت هاي دوازده ساعته ممكن است عملكرد ذهني كاهش يابد (افزايش پاسخ‌هاي خطاي به دست آمده از نرم‌افزار PVT در شروع نوبت كاري دوازده ساعته در مقايسه با نوبت هشت ساعته). تغييرات الگوهاي خواب مي‌تواند توضيحي بر اين يافته باشد.

Background: There are different types of shift work programs, each of them has its pros and cons. The purpose of this study was to compare sleep and mental performance in 12-hour and 8-hour shift works. Methods: In this longitudinal study, 61 workers from 187 shift workers in one of oil refinery plants were chosen. They were supposed to work in a schedule of 12- hour shift works for 6 months and then return to 8-hour shift works again. We used a demographic questionnaire, sleep diary and PVT software in the beginning and the end of the same shift. Data was collected at the end of 6 months of 12-hour shifts and then after 6 months of 8-hour shifts from the same workers. Results: Total sleep time mean in 12-hour shifts was 6.20 hours and in 8-hour shifts was 6.41 hours, butthe difference was not significant. The difference between means of reaction times in the beginning of 12-hour shifts (451.80 milliseconds) and 8-hour shifts (416.12 milliseconds) was not significant. The difference between means of reaction times in the ending of 12-hour shifts (382.22 milliseconds) and 8-hour shifts (390.98 milliseconds) was not significant either. The difference between means of false responses in the beginning of 12-hour shifts (3.74) and 8-hour shifts (2.98) was significant. (p < 0.05) This difference in the ending of the shifts was significant as well. (3.74 in 12-hour versus 2.36 in 8-hour shifts, p,0.01). Conclusion: Total sleep time in 12- hour shifts is not significantly different from 8-hour shifts. 12-hour shift may decrease mental function (increasing false responses of PVT in the beginning of 12-hour shifts comparing to 8-hour shift). Different sleep patterns may be an explanation for these findings.