نگرش عرفاني و اخلاقي پيامبر اسلام (ص) به درمان

The spiritual and moral attitude of Prophet Muhammad to treatment

مقدمه و بیان مسئله: نگرش رسول گرامی خدا (صلی­الله­علیه­و­آله­وسلم) به درمان جسم دارای ابعاد مختلف اعتقادی، هستی‌‌شناختی، اخلاقی، فقهی و طبی است. این مقاله به مطالعۀ نگرش عرفانی و اخلاقی ایشان به درمان می­پردازد تا ماهیت درمان را از منظر عرفانی و نیز رفتار اخلاقی طبیب دین­ورز در فرایند درمان  را تبیین كند. روش پژوهش: این تحقیق، با استناد به آیات قرآن كریم و تفاسیر مرتبط و نیز روایات نبوی در جوامع روایی شیعه و سنی و طبق روش اسنادی – كتابخانه­ای انجام گرفته است. نتایج: نتایج این تحقیق نشان داده است پیامبر خدا (صلی­الله­علیه­و­آله­وسلم) درمان را با نگرشی توحیدی صرفاً مستند به خدای متعال دانسته و بلكه نام «طبیب» را نیز مخصوص حضرت پروردگار معرفی فرموده كه شفا تنها در دست اوست. آن حضرت، پزشكان را افرادی «رفیق» كه با رفق و مدارا به بیمار خدمت می­كنند دانسته است. البته ایشان پزشك را نه بركنار از فرایند درمان بلكه به عنوان مجرای فیض پروردگار معرفی فرموده است و با این نگرش، اصحاب خود را به پیروی از فرایندهای درمانی توصیه نموده است. آن حضرت دارو را نازل شده از ناحیۀ خدای متعال دانسته و فرمودند  خدای متعال برای هر دردی دارویی را نازل فرموده است. همچنین طبق آموزه­های اخلاقی رسول اكرم (صلی­الله­علیه­و­آله­وسلم) سه وظیفۀ محوری در فرایند درمان برای پزشك وجود دارد: لزوم تخصص پزشك، تلاش او در كشف درمان، دوری از مداوا جستن از محرمات. كاربرد و آثار: آموزۀ هستی­شناسانۀ عرفانی نبوی دربارۀ درمان كه «خدای متعال برای هر دردی دارویی را نازل فرموده است»، یك انگارۀ بسیار مهم است كه می­تواند به عنوان یك گزارۀ فراروشی، طب را از بحران­های پارادایمی مرتبط با موضوع نجات دهد. همچنین دیگر نگرش­های عرفانی آن حضرت به درمان، می­تواند با ایجاد صبغۀ توحیدی در فرایند درمان، مبادی اخلاقی درمان را تبیین كند. اصول اخلاقی مطرح شده در ارتباط پزشك و درمان نیز می­تواند با رهیافتی نو یعنی با ابتنا بر مسئولیت در برابر حرفه پزشكی (فعلاً با تاكید بر حرفه و بس و بدون توجه به مسئولیت در برابر بیمار) به عنوان مسئولیتی الاهی به ارتقای مسئولیت حرفه­ای پزشك بیانجامد.

Introduction and Problem Statement:  Attitude Prophet Muhammad (Peace be upon him and his family) treatment, has several dimensions as follows: ontological, ethical, Juridical and medical. This article studies the mystical and moral attitude of the Prophet Muhammadʹs treatment of prophetic mysticism a nd moral to explain the nature of treatment. Methods: this study, used the Quran and prophetic traditions as well as Shia and Sunni interpretations used and documentary - library. Results: The results show that the Prophet (PBUH and prophet) said treatment is only with Godʹs command. The Prophet of Islam only God knew therapist. Prophet knew doctors who serve with tolerance to the patient. Of course, the prophet  did not know doctors dismiss the treatment but he, presented the doctor through the grace of God. He has said his companions to follow the recommended treatment processes According to this attitude. He believed that God has landed the drug. Also, according to the moral teachings of the Prophet (PBUH and prophet) central task of the treating physician is as follows: the need for specialized doctors, trying to detect treatment, avoid seeking treatment from unlawful activities. Applications: mystical prophetic teaching about the treatment that "God is revealed for each analgesic drug" is a very important idea that can be used as a methodology proposition, medicine paradigm of the crisis related to the rescue Which can be used as a methodology proposition, fever that save crises related paradigm. As well as other mystical vision of his heart, can be explain the moral principles of treatment in the healing process with integrated color. Ethical principles in relation to medicine and treatment can also introduce the responsibility of the medical profession as divine responsibility and thus enhance the physicianʹs professional responsibility.