سنجش و ارزيابي ميزان پايداري اجتماعي در كلان‌شهر مشهد، ‏ با تاكيد بر پنج محله مورد مطالعه ‏

Estimation and Evaluation of Social Sustainability in the Metropolitan City of ‎Mashhad, With an Emphasis on Five Neighborhoods as Case Studies ‎

امروزه ابعاد اجتماعی توسعه به دلیل فراهم سازی زمینه‌های پیشرفت در سایر ابعاد توسعه پایدار، دارای اهمیت ویژه ای است. براین اساس در این پژوهش به بررسی و سنجش میزان پایداری اجتماعی در شهر مشهد پرداخته شده است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع كاربردی بوده كه با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. در این پژوهش ابتدا از طریق مطالعات كتابخانه‌ای، عوامل و پارامتر‌های موثر بر پایداری اجتماعی در 5 مفهوم و 14 شاخص تعیین و تعریف عملیاتی شدند. سپس پنج محله براساس ویژگی های اجتماعی، اقتصادی و كالبدی به روش نمونه گیری تصادفی از سطح شهر مشهد انتخاب، و با استفاده از ابزار پرسشنامه اطلاعات مورد نیاز از 323 خانوار ساكن در محلات نمونه جمع آوری شد، در مرحله بعد با تلفیق هر گویه در شاخص مربوطه و مجدد با تركیب شاخص های هر مولفه با یكدیگر در محیط نرم افزاری SPSS ، ماتریس اولیه تصمیم گیری تشكیل گردید. سپس ضمن تعیین وزن مولفه های پایداری اجتماعی با بهره گیری از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، از طریق روش الكتره وضعیت محلات مورد مطالعه از نظر مولفه‌های پایداری اجتماعی مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد كه محلات مورد مطالعه دارای سطوح متفاوتی از نظر پایداری اجتماعی هستند، به طوری كه براساس نتایج محله جاهد شهر و سرافرازان در جایگاه اول و دوم از نظر پایداری اجتماعی، محله جانبازان و بهشتی در جایگاه سوم و محله نیزه در جایگاه چهارم از نظر پایداری اجتماعی قرار دارند.

AbstractNowadays, the social dimensions of development are of an utmost importance, ‎they since pave the way for the backgrounds of progress in other dimensions of ‎constant development. For the same reason, the current research is concerned ‎with an estimation and evaluation of the level of social stability in Mashhad city ‎with an emphasis on sample neighborhoods. This research is applied in its goal ‎done in a descriptive-analytic method. In this research, the factors and ‎parameters influential on social stability were defined in 5 concepts and 14 ‎indexes for operation. Then, 5 neighborhoods from Mashhad city were chosen ‎by random sampling based upon social, economic and physical characteristics. ‎The required data was collected using questionnaires from 323 families of the ‎sample neighborhoods. In the next step, by mixing each item in its related index ‎and again mixing the indexes of each component together in the SPSS software, ‎the primary matrix of decision-making was formed. Then, alongside weighing ‎the components of social stability through Analytical Hierarchy Process (AHP), ‎the situation of the neighborhoods were estimated and evaluated from the ‎viewpoint of their components of social stability through the ELECTRE ‎technique. The results of the study indicate that the studied neighborhoods ‎enjoy various levels of social stability, and jahed Shahr and Sarafrazan ‎neighborhoods are in the first two places in regard to the level social stability, ‎janbazan and Beheshti neighborhoods are in the third place and Neyze ‎neighborhood is in the fourth position of the level of social stability. ‎Key words: Social Sustainability, Neighborhood, Analytical Hierarchy Process ‎‎(AHP), ELECTRE technique, Mashhad City‎