واكاوي رفتار و تغييرات بسامد رخداد امواج گرمايي شهر اهواز

Analysis of the Behavior and Frequency Changes of Heat Waves Event in Ahwaz City

هدف این پژوهش، واكاوی موج‌های گرمایی شهر اهواز است. بدین منظور داده‌های دمای بیشینه روزانه ایستگاه اهواز در سال‌های 1386-1340 (17166 روز) فراهم گردید. ابتدا بر اساس ماتریس استاندارد شده داده‌ها و به كمك نمایه فومیاكی، ماتریس انحراف دمای بهنجار شده دمای اهواز (NTD) تهیه گردید. برای شناسایی موج‌های گرمایی با استفاده از برنامه‌نویسی در محیط متلب روزهایی را كه گرما دست كم 3 روز تداوم داشته و دمای آن 2+ انحراف معیار بالاتر از میانگین (NTD) بود، به عنوان موج گرما تعریف شد. بدین ترتیب 87 موج 3 تا 14 روزه شناسایی و دسته‌بندی گردید در نهایت، تداوم امواج گرمایی شهر اهواز بر اساس قوانین احتمالی به صورت فرایندهای تصادفی و با استفاده از تكنیك زنجیره ماركوف مورد تحلیل قرار گرفت، نتایج نشان داد كه اموج‌ گرمایی كوتاه مدت بسامد رخداد بیشتری داشته با افزایش طول تداوم‌های امواج گرمایی، رخدادها كاهش می‌یابد. بیشترین بسامد امواج گرمایی، ابتدای زمستان و ابتدای پائیز بوده است. علاوه بر این بالاترین تداوم‌ها مربوط به فصل زمستان می‌باشد. میانگین تعداد روزهای امواج گرمایی اهواز 9 روز بوده بالاترین تعداد روزهای امواج گرما با 38 روز در سال 1377 دیده شده است. نتایج حاصل از ماتریس احتمال تغییر وضعیت بر اساس روش درستنمایی بیشینه، با توان‌های مكرر احتمال پایا هر یك از دو حالت وجود موج گرما – عدم وجود موج گرما نشان داد كه فصل زمستان بیشترین احتمال وقوع امواج گرمایی را دارد. نتایج واكاوی دوره بازگشت امواج گرمایی با تداوم‌ 3 تا 14 روز نیز نشان داد فصل زمستان و فصل تابستان به ترتیب كوتاه‌ترین و طولانی‌‌ترین دوره‌ بازگشت را داشته‌اند.

The purpose of this study was to investigate the heat waveʹs Ahvaz city. In this study, the daily maximum temperature of Ahwaz Station data from 01.01.1340 to 29.12.1386 (17,166 days) was used to analyze the heat waves. First, based on a standardized data matrix and by using Fumiyaki index, deviation matrix of normalized temperature at Ahwaz was prepared. For identifying heat waves , by using computer programming in Matlab Software the heat waves was defined as the days with a continues heat of at least 3 days and its temperature is +2 of standard deviation or more than average. So, the 87 waves of 3 - 14 days were identified and classified. Finally, the continuation of heat wave in Ahwaz according to the laws of probability in the form of random processes and by using Markov chain techniques was analyzed. The results in this research showed that short-term heat wave events are more frequent, the long heat wave has least events. The heat waves are more frequent at the beginning of winter and at the beginning of the fall. Besides, the highest continuation is related to winter. Average number of heat waves days in Ahwaz was 9 days, the highest number of days with a 38-day heat wave observed in 1377. The results of the transition probability matrix based on the maximum likelihood method, showed that winter heat wave is most likely to occur. The results also showed that winter and summer, respectively, have the shortest and longest return period