نقش درآمدهاي غير كشاورزي در امنيت غذايي خانوارهاي روستايي

The Role of Non-Agricultural Incomes in Food Security of Rural Households

مقدمه: تامين امنيت غذايي آحاد جامعه روستايي يكي ازاهداف اساسي در برنامه‌هاي توسعه روستايي محسوب مي‌شود.درهمين راستاگسترش درآمدهاي غيركشاورزي دراين نواحي مي‌تواند منابع درآمدي بيشتري را در اختيار خانوارها جهت دسترسي و مصرف مواد غذايي قرار دهد. در تحقيق حاضر به بررسي اثرات درآمدهاي غيركشاورزي در امنيت غذايي خانوارهاي روستايي پرداخته ‌شده است. مواد و روش‌‌ها: براساس هدف پژوهش حاضر ازنوع كاربردي واز نظر ماهيت وروش به ‌صورت توصيفي- تحليلي مي‌باشد. جامعه آماري تحقيق حاضرخانوارهاي روستاهاي شهرستان زنجان است. شهرستان زنجان درسال 1390،داراي 97225 نفرجمعيت روستانشين، 26429 خانوار، 13 دهستان و 248 روستاي داراي سكنه است. 54 روستا با استفاده از فرمول اصلاح ‌شده كوكران به‌عنوان روستاهاي نمونه انتخاب شدند.روش گردآوري اطلاعات به‌صورت كتابخانه‌اي وميداني (پرسشنامه)، جهت تجزيه‌ و تحليل اطلاعات از آمارتوصيفي (ميانگين و انحراف معيار) و آمار استنباطي (آزمون جانكهيروتي دوگروهي) وبراي محاسبه ميزان امنيت غذايي از روش مقياس ناامني غذايي استفاده ‌شده است. يافته‌ها:نتايج مربوط به ميزان درآمد غير كشاورزي خانوارهاي روستاهاي موردمطالعه نشان مي‌دهد، 64 درصد خانوارهاي روستايي داراي درآمدهاي غير كشاورزي مي‌باشند. همچنين طبقه‌بندي وضعيت امنيت غذايي خانوارهاي روستايي نشان مي‌دهد،73/31درصدخانوارهاداراي امنيت غذايي، 1/43 درصد داراي ناامني غذايي بدون گرسنگي، 52/15 درصد داراي ناامني غذايي با گرسنگي متوسط و 65/9 درصد خانوارها نيز داراي ناامني غذايي باگرسنگي شديد مي‌باشند. نتيجه‌گيري: با افزايش درآمدهاي غيركشاورزي امنيت غذايي خانوارهاي روستايي بهبود مي‌يابد.

Introduction: Food security in rural society is one of the main objectives of rural development program in all the countries. Therefore development of non-agricultural incomes in rural areas can expand the rural society due to the additional source of income where a better access to resources namely food might be achieved. This study is concerned with the effects of non-agricultural incomes on food security in rural households. Materials and Methods: The population of rural area in the province of Zanjan in 2011, consisted of 97,225 people, 26,429 households scattered in 13 districts and 248 villages. 54 villages were selected according to the modified Cochran formulas. Data collection was obtained by questionnaire for statistical analysis, descriptive statistics (mean and standard deviation) and inferential statistics (Jonckheere test and multiple regression) and applied to calculate the amount of food security and food insecurity scales. Results: The results indicated that 31.73% of the households have food security while 43.10% do not have the security but without hunger. The results also indicated that 15.52% of the households who do not have food security have moderate hunger while 9.65% of the households without food security have severe hunger. Conclusion: This study has concluded that the non-agricultural incomes in the rural areas can improve the food security and the quality of life.