ارزيابي پراكنش مكانهاي سوم در ارتباط با سطوح طبقات اجتماعي مختلف شهر زنجان

در تعریفی كه پروفسور الدنبرگ از مكان سوم ارائه می‌دهد، یك مكان سوم عرصه‌ای معرفی شده است كه مردم را بدون در نظر گرفتن درجات و طبقات اجتماعی و تفاوت‌های قومی، نژادی و ... گرد‌هم می‌آورد. این در حالی است كه به نظر می‌رسد حضور چنین مكان‌هایی در جامعه‌ ما، خود ارتباط ویژه‌ای با طبقات اجتماعی داشته باشد. به این معنا كه سطوح طبقات اجتماعی مختلف، مستعد شكل‌گیری تعداد و البته گونه متفاوتی از مكان‌های سوم هستند. بنابراین پژوهش حاضر برآن است كه به مطالعه ارتباط طبقات اجتماعی شهر زنجان با نحوه پراكنش مكان‌های سوم پرداخته و دلایل آن را مورد بررسی و كاوش قرار دهد. در این راستا، در پژوهش حاضر شهر زنجان كه بین دو كلانشهر اصلی ایران قرار گرفته ولی برخلاف آنها از یكپارچگی نسبی اجتماعی برخوردار بوده و همچنین در جریان تحولات اجتماعی سیاسی دهه‌های گذشته، كمترین تغییرات كالبدی و عملكردی را تجربه كرده، به عنوان نمونه‌ مطالعاتی در نظر گرفته شده و داده‌های مورد نیاز با استفاده از روش‌های مصاحبه با متخصصان، پرسشنامه، مصاحبه‌ گروهی متمركز و مشاهده گردآوری شده و در محیط GIS تحلیل شده‌اند. به صورت كلی باید گفت، روش تحقیق در پژوهش حاضر روش ارزیابی است. نتایج پژوهش نشان می‌دهند، ویژگی‌های خاص هر یك از طبقات اجتماعی، نوع خاصی از روابط و مناسبات اجتماعی را میان اعضای طبقه یاد شده با یكدیگر و با سایر شهروندان تعریف كرده و بدین­ترتیب بر نوع و تعداد مكان‌های سوم شكل گرفته، تأثیر مستقیمی می‌گذارد. با توجه به این موضوع، به نظر می‌رسد بتوان با گسترش چنین مكان‌هایی در محدوده‌های كمتر توسعه یافته و محدوده‌هایی كه در سطوح طبقاتی پایین‌تر قرار دارند، به تقویت روابط اجتماعی ساكنان هریك از این محدوده‌ها با یكدیگر و نیز با سایر شهروندان كمك كرد و با فراهم نمودن زمینه ورود افراد از طبقات اجتماعی بالاتر به محدوده‌های كمتر توسعه یافته از طریق ارتقای مكان‌های سوم و به تبع آن اختلاط هر چه بیشتر شهروندان از طبقات اجتماعی مختلف، نابرابری اجتماعی را كاهش داده و بدین­ترتیب موجبات ارتقای زندگی اجتماعی عمومی شهر را فراهم آورد.