امنيت ملي و فضاهاي پيراموني ايران، چالش هاي پيش رو؛ مطالعه موردي: شرق ايران و افغانستان

امريكا تلاش كرد واقعه 11سپتامبر را به ابزاري براي دستيابي اهدافش در سطح جهاني تبديل كند. اهدافي چون دفاع از امريكا در مقابل اقدامات تروريستي با شعار مبارزه با تروريسم، تكميل حلقه محاصره هارتلند انرژي و تثبيت هژموني آمريكا برجامعه جهاني (صفوي و شيخياني،1389: 2). لذا پس از 11سپتامبر بر اساس استراتژي جديد خود، جهان را به دو بلوك دوست و دشمن تقسيم نمود تا بدين وسيله در جهت پايه گذاري و تثبيت هژموني كشورش گام بردارد. عليرغم اين مسائل، ويژگي-هاي ژئوپليتيك افغانستان همچون مجاورت با روسيه و چين، دو رقيب قدرتمند امريكا، نزديكي به خاورميانه، گسترش بيشتر ناتو به شرق، همسايگي افغانستان با ايران و مركز هارتلند انرژي، مجاورت با آسياي مركزي و قفقاز، نزديكي به اقيانوس هند، تنگه هرمز و خليج فارس از مواردي بود كه ناتو و غرب به خصوص امريكا را برآن داشت با حضور در افغانستان و اطراف مرزهاي ايران علاوه بر مبارزه با تروريسم به عنوان هدفي كوتاه مدت، مقدمات تثبيت هژموني خود را به عنوان هدفي بلندمدت فراهم سازد. ايالات متحده و ناتو در اكتبر 2001 به افغانستان حمله كرد و بعد از ده سال در 22ژوئن 2011 باراك اوباما اعلام كرد كه نيروهاي امريكا در آينده نزديك شروع به خروج از افغانستان مي-كنند. در حالي كه ويژگي دولت در افغانستان، شكست تداوم يافته است و طالبان هنوز در حال فعاليت است و اقدامات تروريستي آنها مخل امنيت افغانستان است. افغانستان همچنان از فقدان امنيت، توسعه اقتصادي و سياسي، فقدان امنيت اجتماعي، تروريسم و توليد و قاچاق مواد مخدر رنج مي برد و به تبع آن كشورهاي همسايه به ويژه جمهوري اسلامي ايران از وجود اين ناامني ها متضرر شده است. تحقيق حاضر تلاش دارد با روش تحليلي ـ توصيفي و با هدف شناخت وضعيت و چالش هاي فراروي امنيت پايدار در افغانستان، به نقش تخريبي ناتو و نيروهاي خارجي در تضعيف امنيت در افغانستان پرداخته و بر اساس اسناد معتبر و تحليل محتوا، وضعيت موجود افغانستان را مورد كنكاش قرار دهد و مي كوشد ضمن ارزيابي چالش هاي پيش رو امنيت پايدار در منطقه، نقش ناتو و نيروهاي خارجي در بي ثبات سازي افغانستان و گسترش ناامني، تروريسم و تجارت مواد مخدر را بررسي نمايد.