بررسي آزمايشگاهي جذب استاتيك ماده‌ فعال سطحي تريتون- x ا100 روي سطح سنگ كربناته

Experimental Study of Static Adsorption of Triton X-100 Surfactant on Carbonate Rock

تزریق مواد فعال سطحی به عنوان یكی از روش‌های مهم و اساسی در ازدیاد برداشت نفت از مخازن كربناته مطرح می‌باشد. با توجه به جذب بالای بعضی از این مواد روی سطوح كربناته، پیش بینی بازده تولید نفت در صورت استفاده از این مواد با محدودیت‌هایی مواجه می‌شود. در این مقاله، جذب ماده‌ فعال سطحی تریتون x -100 روی سنگ كربناته بررسی شده است. به این منظور، محلول ماده‌ فعال سطحی در تماس با سنگ كربناته خرد شده، قرار گرفته و پس از رسیدن به تعادل، میزان جذب آن روی سطح سنگ اندازه‌گیری شده است. مشاهده گردید كه جذب این ماده در غلظت ppm 500 به حد اشباع خود می‌رسد. با تطبیق مدل‌های جذب با نتایج حاصل از آزمایش، ایزوترم لانگ مویر به عنوان بهترین مدل با ثابت لانگ مویر برابر (grsol/gr surf) 34/173 و جذب ماكزیمم برابر (mg surf/gr rock) 23/19 محاسبه شده است. مقایسه جذب این ماده، روی سطوح كربناته با سطوح ماسه سنگ نشان می‌دهد كه میزان جذب و تغییرات آن به خصوص در غلظت‌های بالای CMC، در سنگ كربناته به مراتب بیشتر از ماسه سنگ است. بنابراین، لازم است ترم جذب این ماده‌ فعال سطحی و هدرروی آن هنگام تزریق در مخازن كربناته و شبیه‌سازی فرآیند تزریق در سنگ‌های كربناته، در نظر گرفته شود.  

Surfactant flooding is known as an essential and important method for enhancing oil recovery from carbonate reservoirs. High amount of Adsorption of some surfactants onto carbonated surfaces makes some difficulties in accurate prediction of oil recovery efficiency in this type of injection process. In this paper, the adsorption of nonionic surfactant Triton x-100 on the surface of the carbonate rock is experimented. The carbonate rock is crushed and contacted with surfactant solution, and the amount of the surfactant adsorption on the surface of the carbonate rock is measured after arriving the equilibrium condition. It is observed that the adsorption of the surfactant is saturated at about 500 ppm. Also, the adsorption results matched well with the Langmuir model. The amount of Langmuir constant is obtained 173.34 gr sol / gr surf and the maximum adsorption is obtained 19.23 mg surf /gr rock. Comparing the adsorption data shows that the amount of surfactant adsorption and its variations especially above the critical micelle concentration in carbonate rocks is greater than sandstones. So, it is more important to consider the surfactant adsorption and its waste during surfactant injection and its simulations in carbonate reservoirs.