جايگاه امر حسي در پديدارشناسي هنر دوفرن

The Place of the Sensuous In Dufrenneʹʹs Phenomenology of Art

ميكل دوفرن، فيلسوف پديدارشناس فرانسوي، در رشته‎‌اي از آثار خويش، به ويژه مهم‌ترين اثرش به نام پديدارشناسي تجربه زيبايي‌شناسانه، توصيفي منظومه‌وار از تجربه زيبايي‌‌شناسانه به دست داده است. اين مقاله جهت‌گيري‌اي را بررسي مي‌كند كه به نظر مي‌رسد مبناي پديدارشناسي هنر او را تشكيل مي‌دهد، و آن بر صدر نشاندن معناي اصيل و آغازين واژه استتيك/ زيبايي‌شناسي، يعني ادراك حسي (aisthesis) به عنوان اصل لاينفك و جانشين‌ناپذير تجربه زيبايي‌شناسانه است. دوفرن اين كار را عمدتا با تفكيك ميان اثر هنري و ابژه زيبايي‌شناسانه انجام مي‌دهد. در اين مقاله نشان داده شده است كه اين تفكيك نزد دوفرن چگونه به اصالت امر حسي در تجربه زيبايي‌شناسانه راه مي‌برد. در عين حال، اين نكته نيز شرح داده شده است كه تاكيد دوفرن بر حسيت و امر حسي در تجربه زيبايي‌شناسانه به معناي نفي يا دست كم گرفتن معنا يا عناصر شناختي در اين تجربه نيست. با اين حال، نزد دوفرن معنا يا عناصر شناختي تجربه زيبايي‌شناسانه در امر حسي درون‌ماندگارند و تنها در همين محمل آني هستند كه هستند. به عبارت ديگر، آنچه را "در" اثر هنري گفته مي‌شود تنها "با" اثر هنري مي‌توان گفت.

Mikel Dufrenne, French phenomenologist philosopher, has elaborated a systematic description of the aesthetic experience in some of his works, especially his most important book, The Phenomenology of Aesthetic Experience. This article addresses an orientation that outlines his phenomenology of art: giving priority to the original sense of the word "aesthetics", i.e. perception (aisthesis) as the integral and irreplaceable element of the aesthetic experience. Dufrenne does this mainly by distinguishing aesthetic object from work of art. In this article, it is shown how this distinction leads to the originality of the sensuous (le sensible) in the aesthetic experience. At the same time, it is explained that Dufrenneʹs emphasis on sensibility and the sensuous in aesthetic experience is not meant to deny or underestimate the cognitive elements in the experience. However, according to Dufrenne, these elemens are immanent in the sensuous and could not be found and grasped without it. In other words, what can be said "in" work of art, can be said only "by" work of art.