شانس اخلاقي از نظر برنارد ويليامز

Moral Luck from Bernard Williams’ Point of View

شانس اخلاقي از جمله بحث هاي مهم در فرااخلاق است كه به دليل تعارض با اصل كنترل، ارزيابي ، قضاوت و مسيوليت اخلاقي ما را به چالش مي كشد. برنارد ويليامز اولين كسي است كه واژه شانس اخلاقي را به كار مي برد و به انگيزه نشان دادن معاني متناقض اين دو كلمه، به طور مدون و جدّي تر از گذشتگان خود به شرح و تبيين آن مي پردازد. ويليامز با ديدگاه كانت و پيروانش و شهودات معمول ما درباره اخلاقيات، مبني بر اينكه اخلاقيات مصون از شانس است و برخلاف ساير ارزش ها، براي تمام انسان ها قابل دسترسي است، مخالفت مي كند. به باور او، اگر ارزش اخلاقي براي همگان قابل -دسترسي باشد علاوه بر مصونيت از شانس، بايد متعالي نيز باشد. وي بر اساس سه مفهوم توجيه، تاسف و تاثير تاملات و تصميمات پيشيني فاعل در عمل، ضمن مثالهايي نشان مي دهد اخلاقيات دو شرط مذكور را ندارد. تامس نيگل با معرفي شانس اخلاقي در چهار نوع نتيجه، محيطي، سازنده و علّي، شانس اخلاقي ويليامز را از نوع شانس اخلاقي نتيجه مي داند و به نقد آن مي پردازد. اين مقاله پس از تعريف معنا و اقسام شانس اخلاقي به تبيين و نقد ديدگاه ويليامز مي پردازد. انتقادات نيگل و ديگران نشان مي-دهد كه هر چند عده اي از آنان با ديدگاه او هم سو هستند اما با موفقيت او در اثبات اين موضوع مخالف مي باشند. در نهايت به نظر مي رسد عدم توانايي ويليامز در بيان و اثبات ديدگاهش نه تنها از اهميت موضوع نكاسته است بلكه ايده هاي قويتري توسط تامس نيگل را در اين رابطه شكل داده است.

Moral luck is an important issue in meta- ethics. Due to its conflict to the control principle, to moral assessment, and to moral judgment and moral responsibility, it is a challenging issue. Bernard Williams is the first philosopher who uses the expression "moral luck" and tries to show that the contradiction between “moral” and “luck” is not so serious. Against Kantian’s idea and also our intuitions, Williams doesn’t believe that morality is immune of luck and that unlike other values, is accessible to all people. If moral value is accessible to all, according to his idea, it should be not only immune of luck but also supreme. Giving some examples, Williams by concepts like justification, regret and retrospective, shows that morality hasn’t these characteristics. Dividing moral luck into four types: resultant, circumstantial, constitutive and causal, Thomas Nagel puts Williamsʹ moral luck under the first type and criticizes it. This study seeks to explain Bernard Williams’ viewpoint on moral luck. At first, it clears types of moral luck, the control principle and its contradiction with moral luck, then after explaining Williams’ account of moral luck criticizes it. Nagel’s criticisms and others show that although they accept the existence of moral luck and also their account is compatible to williams’ but they deny williams’ success in defending of this phenomenon. Finally, despite of all critiques, it seems that Williams’ failure in defense of moral luck didn’t decrease the importance of this matter, but made some stronger ideas were appeared by Thomas Nagel in this regard.