طراحي الگوي روش‌شناختي كاربرد برنامه‌ريزي فرض‌بنياد در مطالعات توسعة منطقه‌اي

Providing a Methodological Model for the Application of Assumption Based Planningin Regional Development Studies

در آغاز هزارة سوم متون برنامه‌ریزی از مفاهیم پیش‌بینی، آینده‌نگری و كشف آینده عبور كرده و به حوزة آینده‌پژوهی و آینده‌نگاری رسیده است. در برنامه‌ریزی توسعة منطقه‌ای، شناسایى عدم قطعیت‌هاى آینده و فرض‌های بنیادینى كه برنامه‌هاى بلندمدت بر پایة آن‌ها طراحی شده است، از مهم‌ترین زمینه‌های شناسایى مشكلات و چالش‌های پیش روى سندهاى توسعه‌اى است. پسابرنامه‌ریزی نیز موفقیت یا عدم موفقیت سیاست و برنامة تدوین‌شده در افق زمانی آینده را ارزیابی می‌كند. برنامه‌ریزی فرض‌بنیاد (ABP) یكی از روش‌های پسابرنامه‌ریزی است كه می‌توان به كمك آن برنامه‌های پابرجا‏ و انطباق‌پذیر‏ تهیه كرد. این تحقیق از نظر نوع تحقیق، تركیبی از روش‌های اسنادی و پیمایشی است و از نظر ماهیت بر اساس روش‌های جدید علم آینده‌پژوهی، تحلیلی و اكتشافی است كه با تركیبی از مدل‌های كمی و كیفی انجام گرفته است. برای جمع‌آوری اطلاعات ابزار پرسشنامه و فن دلفی به‌كار گرفته شده است و پرسشنامه‌ها صرفاً از متخصصان توسعه و برنامه‌ریزی كه به مسائل توسعة منطقه احاطه دارند، تكمیل شده است. به این ترتیب میزان همبستگی میان هر راهبرد با عدم قطعیت‌ها با استخراج نظرهای خبرگان از دو پرسشنامه (پرسشنامة راهبردها، پرسشنامة عدم قطعیت‌ها) محاسبه شد. نتایج مطالعه نشان داد بهره‌گیری از روش برنامه‌ریزی فرض‌بنیاد، می‌تواند در برنامه‌های توسعة منطقه‌ای به‌كار گرفته شود، كه این امر به برنامه‌ریزان كمك می‌كند تا اجماع و تعهد به خروجی‌ها تحقق یابد. در نتیجه با بهره‌گیری از روش برنامه‌ریزی فرض‌بنیاد می‌توان ضعف‌ها و چشم‌پوشی‌هایی را كه در برنامه‌های توسعة بلندمدت منطقه‌ای وجود دارد، شناسایی و بازبینی كرد.    

The planning literature has passed the prediction, forecasting and exploration of future concepts and has reached to futurology and foresight. Regional development planning is not exempt from this and needs a futuristic approach in order to be used after being planned. Identifying the future uncertainties and the underlying assumptions in the regional development planning by which the long-term plans have been established, is one of the most important main fields in the identification of problems and facing challenges of development documents. Post-planning also deals with the success or failure evaluation of the developed policy and planning in the future time horizon. Assumption Based Planning (ABP) is one of the post-planning methods, which could be used in preparing stable and compatible programs. This research is a combination of documentary and surveying methods in terms of the research type and is analytical and exploratory based on the new methods of futurology science in terms of the research nature which is conducted by a combination of qualitative and quantitative models. Data collection methods and techniques Delphi questionnaire was used and questionnaires are experts in developing and development issues surrounding region During two separate questionnaires have been completed. In this way, the correlation between each strategy uncertainty with mining experts from both questioners (strategies, inventory uncertainty) is calculated. The results show which areas are considered the most vulnerable strategies. Analysis of the results indicate that utilizing the ABP could be implemented in the regional development planning, which helps planners to have a consensus and commitment to the output. Thus, weaknesses and waivers existing in the long-term regional development planning could be identified and reviewed by utilizing the ABP.