خاقاني در قلمرو مرثيه

Khaghani in the Domain of Elegy

يكي از موضوعات دلپذير و موثري كه از آغاز شعر دَري تا امروز توجه ادب‌شناسان و شعردوستان را جلب كرده مرثيه‌سرايي است كه از قديمي‌ترين دوران در ديوان شاعران موجود بوده است و دراين‌ميان، تفاوت فقط در نوع ابراز آن و شدت و ضعف بيان تاثرات قلبي است. خاقاني شرواني يكي از شاعراني است كه در اين زمينه طبع‌آزمايي كرده و مهارت و استادي خود را به ثبوت رسانده است. ديوان خاقاني، كه همچون ديگر انسان‌ها همواره در گذر حوادث و رويدادهاي تلخ و شيرين بود، پر است از سوگ‌سروده‌هايي در ماتم عزيزان و خويشاوندان. مراثي خاقاني نمايانگر اوج عاطفه و قله احساس اين شاعر نازكدل است و از پراحساس ترين و شاعرانه ترين آثار اوست. مرثيه‌هاي اين شاعر داغ ديده و آزرده شروان، از سوز دل و آتش درون او حكايت مي‌كند؛ سوزوگدازي كه هرگونه حجابي را به آتش مي كشد و با زباني ساده و بي تكلف، غوغا و آشوب دلش را برملا مي كند و شرط اساسي مرثيه، كه همانا لطافت و رقت و دردانگيزي و شورآفريني و قوّت تاثير و دلنشيني است، در مراثي اين شاعر در سر حد كمال احساس مي‌شود. در اين مقاله به بررسي مرثيه در ديوان خاقاني پرداخته شده است.

One of the oldest and most pleasant and efficient kinds of poetry, which have attracted the attention of scholars and lovers of poetry since the beginning of the Persian poetry until now, is elegy. Khaghani Shervani is one of the poets who wrote after this genre and composed many memorable and beautiful elegies. The poet, who like many other people experienced happy and sad events and occasions, wrote many elegies in which he commemorates and remembers many of his dear ones. These poems are marked by their emotional language and poetic expression of feelings, which is simple and unaffected but at the same time expresses his emotion and passion in the best possible way. In this article elegy is discussed in the collected poems of Khaghani