بررسي اثرات حشره‌كش‌هاي بوپروفزين، پيري پروكسي‌فن و فن‌پروپاترين روي برخي از رفتارهاي كاوشگري زنبور پارازيتوييد Encarsia formosa

Effects of Buprofezin, Pyriproxyfen and Fenpropathrin on some foraging behaviors of Encarsia formosa

سفيد بالك گلخانه Trialeurodes vaporariorum (Hom.: Aleyrodidae) در اكثر مناطق داراي اهميت اقتصادي بوده و دشمنان طبيعي مختلفي روي آن فعاليت مي‌كنند كه در اين ميان نقش زنبور Encarsia formosa (Hym.: Aphelinidae) انكارناپذير است. سموم شيميايي داراي اثرات متفاوتي روي جنبه‌هاي مختلف زيست‌شناسي دشمنان طبيعي مي‌باشند. در اين تحقيق اثرات حشره‌كش‌هاي بوپروفزين، پيري‌پروكسي‌فن و فن‌پروپاترين روي ترجيح بين ميزبان‌هاي آلوده به سم و غيرآلوده و هم چنين واكنش تابعي زنبور E. formosa مورد مطالعه قرار گرفته ‌است. تيمار زنبورها از طريق در معرض قرار دادن پارازيتوييد با نهشت آفت‌كش روي برگ صورت گرفت. آزمايشات درشرايط دمايي1 ± 26 درجه سانتي‌گراد، رطوبت نسبي 5 ±60 درصد و دوره نوري 16 ساعت روشنايي و 8 ساعت تاريكي انجام شد. براساس نتايج به دست آمده مشخص گرديد ميانگين تعداد لاروهاي سن سوم پارازيته شده سفيد بالك گلخانه توسط زنبور در تيمارهاي بوپروفزين و پيري پروكسي فن با شاهد اختلاف معني‌داري نداشت، ‌در حالي كه نرخ پارازيتيسم شاهد به طور معني داري از فن‌پروپاترين بيشتر بود. واكنش تابعي در شاهد، بوپروفزين و پيري‌پروكسي‌فن از نوع 2 و در تيمار فن‌پروپاترين از نوع 3 بود كه نشان داد كاربرد سم فن‌پروپاترين روي ميزبان باعث تبديل واكنش تابعي از نوع 2 به 3 شده است. مقادير قدرت جستجو در واحد زمان در تيمار شاهد و تيمارهاي بوپروفزين، پيري پروكسي فن و فن پروپاترين به ترتيب 0143/0، 0108/0، 0132/0 و 0095/0 بود. براساس نتايج به دست آمده مشخص گرديد كه استفاده از سموم بوپروفزين و پيري پروكسي فن در برنامه‌هاي كنترل تلفيقي سفيد بالك گلخانه اثرات سو كمتري روي شكارگري و كارايي زنبور E. formosa خواهد داشت

Greenhouse whitefly, Trialeurodes vaporariorum (Hom.: Aleyrodidae), causes economic damages in most of agricultural areas, which several natural enemies are restricting its damage. Among its natural enemies, Encarsia formosa (Hym: Aphelinidae) role in its population control is undeniable. Chemical pesticides can affect several various aspects of natural enemies’ biology. In the current research effects of three insecticides, Buprofezin, Pyriproxyfen and Fenpropathrin on host preference and functional response of E. formosa was studied. Wasps were exposed to insecticides by using leaf disc method. Experiments were carried out under controlled conditions, 26 ± 1 ?C, 60 ± 5 RH and 16:8 (: D). According to obtained results parasitized hosts, third instar, were not significantly different in control and Buprofezin treated wasps (P > 0.05) and also between control and Pyriproxyfen treated wasps (P > 0.05). However control wasps significantly parasitized more hosts than Fenpropathrin treated wasps (P < 0.05). Results of logistic regression revealed that the control, buprofezin and Pyriproxyfen- treated E. formosa was a function of host density and followed a type II functional response while E. formosa treated by Fenpropathrin showed a type III functional response. Estimated attack rates of control, Buprofezin, Pyriproxyfen and Fenpropathrintreated wasps was 0.043, 0.0108, 0.0132 and 0.0095 respectively. As our results showed Buprofezin or Pyriproxyfen application in integrated control programs of T. vaporariorum will result less side effects on parasitism and efficiency of E.formosa.