دلايل تغيير كاربري ها در طرح هاي تفصيلي شهري و تبعات آن در كاربري هاي عمومي ( مطالعه موردي: منطقه يك شهر همدان)

Investigating parameters of land uses in detailed urban plans and their consequences on general land use (case study of Hamadan, region 1)

به دنبال اصلاحات اراضي در دهه 40 شمسي و رشد جمعيت و به تبع آن رشد شهرها، شهرها شاهد رشد فراواني در زمينه شهرسازي شدند وبه همين دليل طرح هاي جامع شهري تهيه و تصويب شدند. اما از آنجايي كه اين طرح ها به دليل عدم پرداختن دقيق و صحيح به مشكلات شهري، توانايي لازم را براي حل اين مشكلات نداشتند در نتيجه در دهه 50 طرح هاي تفصيلي تهيه و تصويب شدند. طرح تفصيلي شهري بيش تر به منظورترويج ضوابط شهرسازي،كنترل توسعه شهرها و هماهنگ سازي بخش هاي مختلف شهر تهيه مي شود. ناكارآمدي طرح هاي توسعه شهري از جمله طرح هاي تفصيلي شهرها با واقعيت هاي موجود در جامعه در قالب پديده هاي اجتماعي در شهرها بروز مي كند. يكي از اين معضلات تغييرات كاربري اراضي شهرهاست كه برخلاف ضوابط و مقررات طرح هاي تفصيلي به صورت قانوني و غيرقانوني در شهرها شكل گرفته است. حاصل اين تغييرات به وجود آمدن عدم تعادل در خدمات شهري و نزول مستمر كيفيت محيط شهرهاست. اين نشان از عدم توانايي طرح تفصيلي در پيشبرد توسعه بر اساس برنامه ريزي موجود است. در اين تحقيق سعي شده است كه از طريق بررسي هاي كتابخآن هاي، توزيع پرسشنامه بين جامعه هدف، موارد تغييرات صورت گرفته در كاربري هاي مصوب شهرهمدان(منطقه يك) در فاصله سال هاي 1381 تا 1391 و علل آن ها با استفاده از نرم افزارهاي spss و ARC GIS , AUTO CAD مشخص گردد. در بررسي علل تغيير كاربري اراضي شهرها بيشترين سهم متعلق به عوامل اقتصادي و قانوني است كه به موضوع عدم وجود منابع پايدار درآمدي در شهرداري ها و فقدان عوامل قوي ضمانت اجرايي در قوانين و مقررات شهرسازي مرتبط است.

Following the land revisions acts in 1960s and the consequent urban growth, cities observed high growth in building cities following which comprehensive urban plans were prepared and approved. But since these plans had not enough ability to solve these problems because of the lack of accurate and correct attention to urban problems detailed plans were prepared and approved in 1970s. Urban detailed plans were prepared for extending building city criteria, development of cities and harmonizing different parts of city. Inefficiency of urban development plans including detailed urban plans with existing realities emerges in social phenomenon of cities. One of these problems is changing land uses which are formed in contrary with criteria and regulations of detailed planes, legally and illegally followed in cities. Result of these changes are imbalance in urban services and continued decline of urban environment quality. This shows inability of detailed plan in development based on the existing planning. This research tries to determine changes in approved land uses in Hamadan through library studies, distributing questionnaire between target society during 2002 to 2012 and their causes were analyzed using SPSS, ARC GIS and AUTO CAD software. In studying causes of changing urban land uses the highest share belongs to economic and legal factors which could be because of lack of sustainable income resources in municipalities and strong administrative guarantee in urbanization regulations.