بررسي ماهيت حقوقي قرارداد‏هاي كُدشِير در حمل و نقل هوايي

A Study on Legal Nature of Codeshare Agreements in Air Transportation

امروزه پروازهاي كُدشِير يا نماد مشترك به عنوان يك ابزار مناسب به منظور فعاليت در چهارچوب حمل و نقل بين المللي هوايي به شكل يك رويه معمول پذيرفته شده و به عنوان بخش لاينفك از فعاليت يك شركت هواپيمايي با پيامدهاي آشكار براي طرفين اين نوع قرارداد، حايز اهميت است. اين مقاله قصد دارد ضمن تبيين ماهيت و چيستي قرار دادهاي كُدشِير به پيامد‏هاي حقوقي اين رويه در قراردادهاي هوايي– آنجا كه همزمان دو شركت تصميم به همكاري در حمل و نقل مسافر مي‏كنند– اشاره نمايد. هر چند يك قرارداد حمل و نقل بين مسافر و شركت هواپيمايي-يا آژانس به نمايندگي از شركت-ممكن است از قواعد عمومي قراردادها پيروي كند، اما اثر وجود قراردادهاي كُدشِير بين دو شركت هواپيمايي به عنوان مثال در مسووليت مدني ناشي از سوانح هوايي نمود و بروز بيشتري پيدا كرده و نياز تبيين ماهيت آن را بيش از پيش ضرورت مي بخشد. در اين مقاله سعي شده است علاوه بر بررسي قراردادهاي كدشير، به تبيين متصدي قراردادي، متصدي واقعي و انواع قرارادادهاي كد شير بپردازيم. هر چند قرارداد كدشير با حق العمل كاري و جعاله مقايسه شده؛ اما نهايتاً به اين نتيجه مي رسيم كه تحليل قرارداد كدشير مبتني بر ماده 10 قانون مدني با منطق حقوقي و واقعيات معمول در صنعت حمل و نقل هوايي منطبق است.

Today codeshare flights are recognized as a proper tool as a routine to operate in international air transportation and are important as an integral part of the operation of an aviation company, which has clear consequences for parties to such agreements. This paper aimed to explain the legal nature of codeshare agreements and to reviewing the legal consequences of such procedure in air transportation agreements. Although a transportation agreement between passenger and aviation company or air travel agency may be subject to the general rules of agreements, the effects of codeshare agreements between two aviation companies become more visible when it comes to, for example, the civil liability arising from plane crashes, which makes it even more necessary to study the nature thereof. Here, it was tried not only to study codeshare agreements, but also to clearly define the concept of contractual carrier and actual carrier and various codeshare agreements; however, finally it was concluded that the analysis of codeshare agreement based on Article 10, Civil Code, was consistent with the legal logic and the realities of the aviation industry.