بررسي تاثير اراده مورّث در قواعد حاكم بر ارث

A Study of the Intention Effect of Devisor On Rules Governing Inheritance

اراده به عنوان عنصر اصلي عقود و ايقاعات همواره مدنظر فقها و حقوقدانان بوده، اما هيچ‌گاه اراده به عنوان عاملي كه بتواند در ارث نقش داشته باشد چه به ‌صورت مستقل و چه به صورت غيرمستقل مورد توجه نبوده است، اگرچه بسياري از آنان در مصاديق و مباحث مختلفي آثار اين اعمال اراده را پذيرفته‌اند. عدم توجه به بحث مذكور مبتني بر اين است كه اساساً در رابطه با قواعد ارث اين نگرش وجود دارد كه ارث بنا بر ماهيت خود كاملاً غير ارادي و قواعد آن از قواعد آمره است. در اين تحقيق سعي خواهد شد صور مختلفي را كه ممكن است اراده مورّث در قالب آن اعمال شود بررسي گرديده تا روشن شود كه بر‌‌خلاف نظر مشهور، اراده مي‌تواند به صورت مستقيم و غيرمستقيم تا حدودي در قواعد حاكم بر ارث تاثيرگذار باشد. البته در اين خصوص، ديدگاه فقهاي اماميه و حقوقدانان نيز مورد بررسي قرار گرفته است.

As a main element of contracts and unilateral contracts, will has always been focus of attention of Lawyers and jurists but they have never focus on it as an effective element in inheritance neither independently nor dependently because they assume rules governing inheritance as mandatory norms. Lack of attention to said issue is rooted in the fact that the prominent view as regards the rules applicable to inheritance is that inheritance is by nature completely non-optional and rules applying thereto are among peremptory rules. In this paper we try to prove that devisor can change rules governing inheritance directly or indirectly. Some of lawyers and jurists in some cases have accepted effects resulting from such voluntary actions. Relating to this, lawyers and juristsʹ point of view also will be mentioned and subsequently assessed.