بررسي كج‌فهمي‌هاي دانشجومعلمان رشته علوم تجربي درباره ماهيت تبخير، سرعت تبخير سطحي و فشار بخار

A study on the prospective science teachers’ misconceptions about the nature of evaporation, evaporation rate, and vapor pressure

هدف از مطالعه حاضر، بررسي تصورات و كج‌فهمي‌هاي دانشجومعلمان علوم تجربي درباره ماهيت تبخير، سرعت تبخير سطحي و فشار بخار است. مفاهيمي كه هم در برنامه درسي مدارس و هم در زندگي روزانه اهميت فراواني دارند. تعداد 84 نفر از دانشجومعلمان در سال تحصيلي 94-1393 به روش نمونه‌گيري تصادفي خوشه‌اي مرحله‌اي از دو پرديس «دانشگاه فرهنگيان» در شهر تهران انتخاب شدند و در اين مطالعه شركت كردند. براي گردآوري اطلاعات، از يك آزمون تشخيصي حاوي پنج سوال بازپاسخ استفاده شد و پاسخ‌هاي دانشجومعلمان در قالب توضيحات داده‌شده و همچنين شركت در مصاحبه نيمه‌ساختاريافته (10 مورد) مورد تجزيه‌وتحليل قرار گرفت. بررسي پاسخ‌هاي داده‌شده به سوال‌هاي پرسش‌نامه نشان داد كه دانشجو‌معلمان علوم تجربي كج‌فهمي‌هاي زيادي در زمينه تبخير، سرعت تبخير سطحي و فشار بخار دارند و نمي‌توانند در بسياري از موارد شبيه‌سازي‌شده، آموخته‌هاي خود درباره مفاهيم پايه‌اي را به‌خوبي مورد استفاده قرار دهند. بر پايه اين يافته‌ها ضرورت دارد تا در بازبيني برنامه‌هاي درسي و مواد آموزشي رشته كارشناسي و كارداني علوم تجربي، در سازمان‌دهي مفاهيم مرتبط با تبخير، سرعت تبخير، فشار بخار و مدل‌سازي آن‌ها در كتاب‌هاي درسي دقت بيشتري به عمل آيد.

The aim of the present study was to investigate the prospective science teachersʹ misconceptions about the nature of evaporation, evaporation rate, and vapor pressure. These are concepts that are important not only in school science curricula, but also in daily life. A sample including 84 prospective science teachers who studied at two campuses of Farhangian College of Education in Tehran was selected and participated in the study in the 1393/94 academic year. To collect the data, a test comprising five open-ended diagnostic questions and semi-structured interviews were used. In addition, 10 students from the sample were interviewed to clarify their written responses and to further probe their understanding of the questions which were asked in the test. Findings showed that students have various and different conceptions about the nature of evaporation; evaporation rate, and vapor pressure and many of which have not been previously documented. In the light of the study, it can be suggested that when revising the college and undergraduate science education curricula and the instructional materials, further emphasis should be given to the terms evaporation, evaporation rate, and vapor pressure and its modeling in related course books.