سيره پيامبر اكرم در مقابله با تهديدهاي اقتصادي

هدف اصلي مقاله پيش ‌رو احصاي تهديدهاي اقتصادي عصر نبوي? و استخراج سيره وي در مقابله با اين تهديدهاست. در مقاله پيش‌ رو به روش تحليلي ـ توصيفي و كتابخانه‌اي و با بهره گيري از قرآن كريم، روايت‌ها و منابع تاريخي، اين تهديدها در عصر نبوي? احصا شده كه عبارت هستند از: تحريم اقتصادي ـ اجتماعي شعب ابي‌طالب، مصادره اموال و دارايي هاي مسلمانان، محاصره و انحصار تجاري قريش، محاصره نظامي ـ اقتصادي احزاب و تهديد به تحريم اقتصادي منافقان. در ادامه با بهره‌گيري از روش تحليل كيفي داده‌بنياد، مفهوم‌ها و مقوله هاي سيره پيامبر اكرم? در مقابله با هر يك از تهديدهاي اقتصادي پيش‌گفته استخراج شده است. الگوي نهايي سيره پيامبر اكرم? شامل چهار مقوله اساسي و 31 مفهوم كلي است و محوريت آن تحقق هدف‌هاي مقابله با تهديد و پديدساختن وضعيتي براي مصون‌سازي اقتصاد در برابر تهديدهاي اقتصادي است. در اين الگو راهبردهاي اقتصادي، زيرساخت‌هاي اقتصادي و فرهنگ سازي نقش مقتضي و شرط لازم براي مقابله با تهديد را فراهم مي-كنند و برنامه ريزي براي مقابله با تهديد با پيش‌بيني، پيش‌گيري، دفاع و مقابله با آن، نقش رفع موانع را براي مقابله با تهديد بر عهده دارند و اين‌دو مجموعه زنجيره‌اي را تشكيل مي‌دهند كه به مقابله با تهديد اقتصادي خواهد انجاميد. در پايان به برخي پيشنهاد‌ها و دلالت‌هاي سياستي سيره پيامبر اكرم? براي مقابله با تهديدهاي اقتصادي كنوني جمهوري اسلامي ايران اشاره شده است.

The main objective of this paper is to enumerate the economic threats of Prophet Mohammad’s era and to derive his conduct in dealing with them. In this paper, adopting an analytical-descriptive method, using library sources, and drawing on Quran and historical verses and sources, we have enumerated the threats of the Prophet’s era as following: the socio-economic sanctions of Shib (Valley of) Abu Talib, the confiscation of Muslims’ properties and assets, the siege of Quraysh and the commercial constraints made on them, the military-economic blockade by the Ahzab, and the threat of making economic sanctions on the part of the Hypocrites. Then, by taking advantage of the grounded-theory qualitative analysis method, the concepts and categories of the Prophet’s conduct in dealing with each of the above-mentioned economic threats are driven. The final model of the Prophet’s conduct includes four main categories and thirty one general concepts, and is focused on achieving these goals: confronting with the threats and creating a situation suitable for immunizing the economy against the economic threats. In this model, the economic strategies and infrastructures and culture-making constitute the necessary condition for confronting with the threats. Also, planning to reach this goal, by making the anticipation, preventing, defending, and confronting with the threat, plays the role of removing the barriers in order to deal with it. These two sets make a chain that leads to confronting with the threat. In the end, we have mentioned some suggestions and policy implications of the conduct of Prophet Mohammad (PBUH) for dealing with the current economic threats to the Islamic Republic of Iran.