مفهوم و اوصاف قرارداد مديريت جمعي حق اختراع و تمييز آن از مفاهيم مشابه

The Concept and the Distinguishing Features of Contract on Patent Pools

با پيشرفت فناوري، استفاده از اختراع و روابط بين مخترعان گسترده شده است. در كنار قراردادهاي «انتقال» و «ليسانس» اختراع، نوع جديدي از قراردادها مطرح‌ شده است كه «قرارداد مديريت جمعي حق اختراع» يا «توافق ايتلافي حق اختراع» نام دارد. ايتلاف، توافقي است كه دارندگان اختراع در يك حوزه فناوري ضمن واگذاري جزيي يا كلي حقوق انحصاري كه قوانين مالكيت فكري براي آنها به رسميت شناخته (ماده (??) قانون ثبت اختراعات، طرح‌هاي صنعتي و علايم تجاري مصوب ????)، اقدام به اداره و يا تجاري‌سازي اختراع‌هاي انبوه خود مي‌كنند. ازجمله مزاياي حقوقي اقتصادي كه سبب توجه به اين قراردادها مي‌شود آن است كه باعث افزايش فعاليت‌هاي تحقيقي، كاهش دعاوي احتمالي نقض اختراع، كاهش هزينه‌هاي معاملاتي، دسترسي به اختراعات دارويي در حوزه حقوق بشر و ... مي‌شود. با توجه به اينكه كشور ايران در مسير پيشرفت، با اين قراردادها مواجه است، اين مقاله درصدد است به تبيين اين موضوع بپردازد. سوال اصلي اين است كه مفهوم و اوصاف اين توافقات چيست؟ و با مفاهيم ظاهراً مشابه چه ارتباطي دارد؟ به‌طوركلي مي‌توان آن را تابع آزادي قراردادي و ماده (??) قانون مدني دانست. ازاين‌رو، برخلاف ساير قراردادهاي انتقال فناوري كه نويسندگان به بيان ابعاد آنها پرداخته‌اند، بحث ايتلاف اختراع در ادبيات حقوقي ما چندان به آن پرداخته نشده و بيان ويژگي و اوصاف آن و تمايز آن از مفاهيم مشابه مي‌تواند به فعالان حوزه مالكيت فكري در جهت ارتقاي سيستم اختراع و استفاده از اين قراردادها كمك كند. به همين جهت اين مقاله در دو بخش به بررسي مفهوم‌شناسي و تفكيك مفاهيم مي‌پردازد.

Following the expansion of technology, the patent and relationships between inventors have increasingly been widespread. Along with the contracts related to "transfer" and "license" of the invention, a new type of contract is put forward which is called patent pools. Pool is a means to manage and commercialize patent. Pool is a collective management of inventions which Legal-economic circumstances have led to them; patent thicket which is essential component of globalization,has brought about collaboration between inventors, increased research activities, attempt to avoid the Possible patent infringement, and reduced transaction costs. since Iran inevitably will be faced with such contracts in a foreseen future, this article tries to explain legal literature on this issue. The real question is what the nature of these contracts as well as their distinguishing features are. Therefore it is necessary to define the pool, its relationship to other concepts, and differentiate the same concepts.