تحليلي بر رشد سريع شهرنشيني و كيفيت زندگي دركلانشهر اهواز

An Analysis on the Rapid Growth of Urbanization and Quality of Life in Ahvaz Metropolitan

رشد جمعيت و افزايش مهاجرت به اهواز (به دنبال اجراي سياست اصلاحات ارضي، افزايش قيمت نفت و سرازير شدن دلارهاي نفتي به اهواز به‌عنوان مركز استان، گسترش روز افزون صنايع گوناگون، افزايش اهميت سياسي و اداري اين شهر، جنگ تحميلي و...)، باعث رشد سريع شهرنشيني در اهواز گرديد. رشد سريع شهرنشيني در اهواز، مسايل و مشكلاتي را در رابطه با كيفيت زندگي به وجود آورده است. در اين راستا، پژوهش حاضر با هدف تحليل شاخص‌هاي منتخب كيفيت زندگي در شهر اهواز و به صورت موردي در سطح محلات كيانپارس، گلستان و عامري صورت گرفته است. اين پژوهش از نوع نظري- كاربردي و از لحاظ روش مطالعه، توصيفي- تحليلي است. داده‌ها و اطلاعات مورد نياز براي انجام اين پژوهش به دو روش كتابخانه‌اي و پيمايشي جمع‌آوري گرديد. در ادامه نيز با استفاده از نرم افزارهاي SPSS و EXCEL، داده‌ها و اطلاعات به دست آمده، مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌هاي پژوهش در دو سطح كيفي و كمّي حاصل شد. يافته‌هاي كيفي نشان مي‌دهد، پيدايش و گسترش حجم بالاي مناطق حاشيه‌نشين (حدود 40 درصد وسعت شهر اهواز)، نابرابري و عدم تعادل در تخصيص امكانات و سرانه‌هاي شهري و گسترش مشكلات زيست محيطي از مهم‌ترين پيامدهاي رشد سريع شهرنشيني در كيفيت زندگي شهر اهواز بوده است. بر اساس يافته‌هاي كمّي نيز از لحاظ رضايتمندي و سطح كيفيت زندگي، از نظر شاخص‌هاي منتخب اشتغال، درآمد، حمل و نقل، مسكن، آموزش، بهداشت و سلامت، امنيت، اوقات فراغت، وابستگي و تعلق به محله و ICT، محله كيانپارس با بالاترين سطح كيفيت زندگي به عنوان محله برتر، محله گلستان به عنوان محله متوسط و محله عامري نيز به عنوان محله داراي پايين‌ترين سطح رضايتمندي و كيفيت زندگي مشخص شدند. بر اساس نتايج به دست آمده مي‌توان گفت شهر نشيني سريع و لجام گسيخته در اين شهر، بسياري از فرصت‌ها را براي ارتقا كيفيت زندگي به شدت محدود و در محيط‌هاي مختلف شهري ناموزون و نامتعادل نموده است. بر اساس يافته‌هاي تحقيق، راهكارهاي مناسب نيز ارايه گرديده است.

Growth of population and increase of immigration to Ahvaz, ( subsequent to the policy of lands reformation , increase of oil price and flowing petro dollars in to Ahvaz, as the province center , increasing development of different industries, increase the political and administrative importance of this city , imposed war and . . . has created the rapid growth of urbanization in Ahvaz city. Rapid growth of urbanization in Ahvaz has created some problems for this city, as the seventh metropolitan city of our country regarding the quality of life. The present study has been carried out with the aim of conducting an analysis of selected indicators of quality of life in Ahvaz in cases of Kianpars, Golestan and Ameri. This theoretical – practical research has been carried out with a descriptive - analytical method. The information needed to conduct this research was collected by the application of survey and Library method. The data and information were analyzed by using SPSS and EXCEL. Findings were achieved on both qualitative and quantitative level. Qualitative findings show that rapid growth of Ahvaz has been the important factor in stay back of the planners in quality development in proportion to the quantity development. In fact, the genesis and expansion of the volume of marginal areas (about 40 percent), inequalities and imbalance in urban per capita allocation and development of environmental problems have been the most important consequences of rapid urbanization in quality of life in Ahvaz. Based on other part of the quantitative findings, in terms of satisfaction and quality of life, significant differences have been observed among the aforementioned districts under the study. Generally, selection indicators employment, income, transportation, residential condition, education, health, security, leisure, dependence and belonging to the district and ICT, Kianpars with the highest quality of life was identified as superior, Golestan was identified as medium and Ameri has the lowest level of satisfaction and quality of life. Based on the results and system and geographic approach, In the study process, ʹwhereʹ, ʹhowʹ and ʹwhyʹ questions about the topic of this thesis, it can be said that rapid and unbridled urbanization has severely limited many opportunities for improving the quality of life in Ahvaz and on the other hand, it has caused inharmonious and unbalanced conditions in different urban environments. Finally, in accordance to the findings, suitable solutions have been proposed.