مروري بر عوامل موثر در تغيير ارزش‌ها در جامعه ديني

امتياز جامعه انساني بر ساير جاندارانِ داراي زيست جمعي، در فرهنگي بودن آن است. هنجارهاي فرهنگي به مثابه قواعد رفتار و با ابتنا بر ارزش‌هاي اجتماعي و ديني، سامان‌بخش رفتارهاي جمعي‌اند كه نتيجه‌ تبعيت از آنها در جامعه، همنوايي اجتماعي است. پذيرش تغييرات در بخش فرهنگ مادي و ارزش‌هاي برخاسته از آن، غالباً با موافقت سريع عمومي همراه است؛ ولي پذيرش تغييرات در بخش فرهنگ معنوي با كندي و عدم همراهي عمومي مواجه مي‌شود. دگرگوني در ارزش‌ها، موجب بروز تغييرات در رفتار افراد جامعه مي‌شود. هدف در اين مقاله، بررسي اين مساله است كه برخي از مهم‌ترين عوامل موثر در تغيير ارزش‌ها در جامعه ديني شناسايي شوند. روش پژوهش با استناد به منابع ديني و علمي، با رويكردي نظري تحليلي دنبال شده است. مجموعه‌اي از عواملِ زمينه‌سازِ تغييرِ در ارزش‌ها، رويكرد افراد جامعه را در پايبندي به ارزش‌هاي اجتماعي و ديني تحت‌الشعاع قرار مي‌دهند. برخي از مهم‌ترين اين عوامل عبارتند از: بازيچه‌شدن دين، برخورد گزينشي با ارزش‌ها و عناصر ديني، ناسازگاري ميان عمل و ادعاي مدعيان دينداري، عدم رعايت اصول رفتاري در دعوت به دين، ناتواني در تامين نيازمندي‌هاي ضروري عمومي در جامعه ديني و... .