نقش نظريه اعتباريات در جايگاه‌شناسي علم انسان‌شناسي

The Role of the Theory of E`tebariat in Human knowledge on the Importance of Anthropology

«انسان‌شناسي» واژه‌اي است كه، به ‌رغم فراگير‌شدن استفاده از آن در مجامع علمي، هنوز نگاه روشني در خصوص نحوه‌هاي دخالت آن در علوم انساني وجود ندارد. در اين نوشتار، به منظور نشان‌دادن مناسبات بين مباحث فلسفي و علوم انساني و نشان‌دادن چگونگي دگرگوني علوم انساني با ايجاد تغيير در مباني فلسفي آن، به سراغ بخشي از انسان‌شناسي محمدحسين طباطبايي رفته‌ايم كه در صدد بيان مقولات عقل عملي يا همان نظريه اعتبارات است. اينكه مفهوم اعتباري، مفهومي است كه در لحظه عمل يا فعل پديد مي‌آيد، موجب شده اين دست مفاهيم به كلي با عقل نظري بيگانه انگاشته شود و روش‌شناسي كشف آنها بر عهده روش‌هاي كيفي قرار گيرد كه عموماً در انسان‌شناسي از آنها استفاده مي‌شود. همين نكته مهم در نظريه اعتبارات موجب شده است تصويري كه فلسفه اسلامي از علم «انسان‌شناسيِ شناختي» دارد، ساختار تازه‌اي به خود بگيرد، به نحوي كه محدوده موضوعِ علم انسان‌شناسي شناختي به شناخت گونه‌هاي مختلف اعتبارات محدود شود.

Regardless the wide spread use of the term Anthropology in scientific field, there is no clear conception of its various interferences in humane sciences. In this article, for showing the relations between philosophical discussions and human science and also for showing how humane sciences change by changing the philosophical foundations. We talk about the part of Allama Tabatabaiʹs Anthropology which proposing the categories of practical reason or the theory of E`tebariat. E`tebari is a kind of concept which emerges by the action and this property makes these kind of concepts alien from theoretical reason. Consequently, the methodology of discovering them is the use of qualitative methods which use in the science of Anthropology. In Islamic philosophy this important point in the theory of E`tebariat can change the structure of the science of "cognitive Anthropology" in the way that the subject matter of cognitive Anthropology bounds by knowing the various kind of E`tebariat.