رابطه طهارت انساني با بطون قرآني از نگاه سيد جلال‌الدين آشتياني

The Relationship between Human Purification and Esoteric Layers of Qur‛an in Seyyed Jalal Ashtiani`s View

قرآن جوامع‌الكلم است و مخاطب آن انسان‌ها هستند؛ انسان‌هايي كه گستره وجودي يكساني ندارند. در برخورداري از معارف قرآن و بطون آن، شرح صدر، طهارت ظاهري و باطني فرد نقش تعيين‌كننده‌اي ايفا مي‌كند. سيد جلال‌الدين آشتياني كوشيده است رابطه مستقيمي بين مراتب وجودي انساني و بطون قرآني برقرار كند و نقش طهارت را در ايجاد اين سنخيت نشان دهد. در اين نوشتار مي‌كوشيم با بررسي آثار مختلف او، اين رابطه بين انسان و قرآن را، كه مبتني بر اصل صدرايي كثرت نوعي انسان‌ها است، روشن كنيم. در اين راه از ديدگاه‌هاي حكماي معاصر نيز كمك گرفته‌ايم. سپس رابطه هر مقام از انسان (اطوار قلب) با بطن متناظر آن واكاوي مي‌شود. آشتياني قايل به اطوار هفت‌گانه قلبي است. وي شرط ورود به هر مرتبه را پاكي از مرتبه قبلي و اشتداد وجودي و تعالي مقام مي‌داند. بنابراين، هر چه طهارت فرد بيشتر باشد دسترسي او به معارف و حقايق قرآني بيشتر است، تا جايي كه فقط انسان‌هاي كامل، كه از طور هفتم انساني بهره‌مند هستند و به اراده الهي به قله طهارت بار يافته‌اند، به تمامي حقايق و بطون قرآن احاطه دارند.

Qur?an is societies of words, jawame ul-kalim, and its addressees include human beings that their existential capacities have not the same. To acquire of Qur?anic doctrines and its esoteric meanings, plain and conscience purification is needed. Seyyed Jalal Ashtiani attempt to explain relation between the existential grads of human beings and esoteric layers of Qur?an, and to display the role of purification in congruity of them. In this paper, we consider various works of Ashtiani to manifest the relationship between human and Qur?an that based upon Sadrian rule that is species multiplicity (kasrat al no’iya). In this path we consider view point of Islamic contemporary philosopher. Then we analyze status of human (stages of the heart) along with its esoteric meaning. Ashtiani maintain that the levels of the heart are seven and entering to higher level is provided to purification of lower level. Therefore seventh stage is peculiar to the perfect man.