بررسي روند تغييرات پوشش اراضي شهر اراك دوره زماني 2011 -1973

Trend Analysis of Land Cover Changes in Arak City Between 1973 -2011

در دهه‌هاي اخير، مسايل گسترش شهري و تغييرات پوشش اراضي، از موضوعات مهم در مقياس ملي و جهاني بوده است كه براي شناخت ماهيت، ابعاد و كاركردهاي عوامل و فرايندهاي پيش گفته، تكنيك‌هاي مختلفي به كار گرفته شده است كه در اين ميان تكنولوژي سنجش از دور به دليل توليد تصاوير ماهواره‌اي با قدرت تفكيك طيفي و مكاني بالا، به‌عنوان وسيله‌اي كارآمد براي آشكارسازي و ارزيابي تغييرات شناخته شده است. تحقيق حاضر از نوع توصيفي و اكتشافي است و با استفاده از داده‌ها و تصاوير ETM+,TM,MSS سال‌هاي 1973، 1985، 2000 و 2011 ماهواره لندست؛ روند تغييرات پوشش اراضي را مورد بررسي قرار داده است. تصاوير ماهواره‌اي در محيط نرم افزاري ARC GIS10.1 به روش طبقه‌بندي نظارت شده از نوع حداكثر مشابهت (MLC) با انتخاب نمونه‌هاي آموزشي، طبقه‌بندي شدند و براي به دست آوردن شدت تغييرات، از روش تفريق باندهاي مشابه طيفي و منطق فازي استفاده شد. نتايج بررسي نشان داد كه به تبع افزايش جمعيت و گسترش مساحت شهر، شدت تغييرات فازي براي دوره زماني 1985-1973 معادل 84843/0، براي دوره 2000-1985 معادل 92983/0 و براي دوره 2011-2000 معادل 92795/0 بوده است. همچنين مساحت اراضيِ شهري در طول سه دوره فوق، به ترتيب 6/7، 2/15 و 9/11 كيلومتر مربع افزايش يافته و در طول دوره 38 ساله، از 9/14 به 8/49 كيلومتر مربع رسيده كه روند گسترش متوسط سالانه شهر به ميزان 18 0/9كيلومتر مربع و ميزان همبستگي بين افزايش جمعيت و افزايش مساحت شهر 976/0 بوده است.

In recent decades, problems of urban growth and land cover changes has been one of the most important issues on a global and national scale that different technologys were used for the recognition of the nature, dimension and functions of the aforesaid causes and process , among these the remote sensing technology due to its ability to produce high spatial and spectral resolution satellite images is known to be an effective tool for the detection and evaluation of changes. The present study is descriptive – analytical approach which uses Landsat ETM +, TM, MSS images acquired in 1973, 1985, 2000 and 2011 in order to analyze the trend of land cover and land use changes. To obtain the magnitude of changes, band subtraction method and fuzzy logic were used. Satellite images were classified using Maximum Likelihood Classifier (MLC) in ARCGIS10.1 software. Results show that as a consequence of increasing population and expanding of urban areas, fuzzy magnitude of changes were equal to 0.84843, 0.92983 and 0.92795 for the periods of 1973-1985, 2000-1985, and 2000-2011 respectively. The urban area have increased 7/6, 15/2, and 11/9 square kilometers during these three periods. And during 38 years, urban area has reached from 14.9 to 49.8 square kilometers which shows an average annual growth rate of 0.918 km2 and correlation between population growth and urban expansion is 0.976.