ارزيابي توزيع فضايي خدمات بهداشتي- درماني و ارايه الگوي توزيع بهينه مورد شناسي: استان خوزستان

Assessment of the Spatial Distribution of Health- Treatment Services and Providing Optimized Distribution Pattern Case Study: Khuzestan Province

با توجه به مسايلي كه در زمينه توزيع فضايي خدمات در كشورهاي درحال توسعه وجود دارد، نظير فقدان سلسله ‌مراتب مراكز توزيع در سطح منطقه، موضوع توزيع فضايي خدمات بيش ‌از پيش مورد توجه قرارگرفته است؛ بنابراين، هدف اين مقاله مشخص كردن چالش‌هاي موجود براساس مولفه‌هاي بهداشتي-درماني از طريق رتبهبندي شهرستانهاي استان خوزستان و همين‌طور ارايه الگوهاي بهينهسازي در توزيع فضايي خدمات است. روش پژوهش از نوع توصيفي- تحليلي بوده و مبتني بر منابع اسنادي و كتابخانه‌اي است. براي سطح‌بندي از روش تصميم‌گيري ويكور و براي تجزيه ‌و تحليل داده‌ها از نرم‌افزارهاي SPSS، GIS و Excel استفاده‌شده است. نتايج پژوهش، نشان‌دهنده توزيع نابرابر خدمات بهداشتي- درماني در شهرستان‌هاي استان خوزستان است كه شهرستان اهواز با امتياز صفر در بالاترين سطح توسعه و شهرستان باوي با امتياز 1 در پايين‌ترين سطح قرارگرفته‌اند. همچنين ضريب همبستگي شاخص ويكور با تعداد جمعيت 0.652 و با درصد شهرنشيني 0.642 بوده كه همبستگي بالايي است. در پايان با توجه به نتايج به‌دست ‌آمده از تحليل، الگوي توزيع فضايي بهينه خدمات بهداشتي- درماني در استان خوزستان پيشنهاد گرديده است.

According to the problems which exist in the distribution of spatial services in developing countries, such as lack of hierarchy of distribution centers in the region, this issue has more than ever considered.The purpose of this article is identifying the existing challenges based on health components through ranking counties of Khuzestan province and providing an optimum model for Spatial Distribution Service.The research methodology is descriptive – analytical and based on documentation and library resources. VIKOR decision making method was used for ranking and SPSS, GIS & Excel softwares have been used for analysis of data. Finally the results indicates the unequal distribution of health and treatment services in the counties of Khuzestan province,in which Ahvaz city with a score of zero is placed at the highest level of development and Bavi with a score of 1 is placed at the lowest level. .Also, the correlation coefficients of VIKOR indexes with Population number was 0.652 and VIKOR index with percent of Urbanization was 0.642 which shows a high correlation. At the end, according to the obtained results, Optimization pattern of spatial distribution of health services has been suggested in Khuzestan province.