ميزان تعميم‌پذيري نظريه ساختار زنده «كريستوفر الكساندر»

Generalization Rate of Christopher Alexander’s Living Structure Theory

«كريستوفر الكساندر»1‌براساس ايده سرشت نظم‌، همه پديده‌هاي جهان هستي را تحت دو عنوان «‌ساختارهاي زنده» و «ساختارهاي غيرزنده» مطالعه مي‌كند و به بررسي و شناخت الگوي ساختارهاي زنده با توجه به مفاهيم كليت يكپارچه و مراكز نيرومند2 مي‌پردازد. اين نظريه در قالب 15 خصلت پيوسته از مراكز نيرومند شكل مي‌گيرد. بر‌اساس دستاوردهاي محققين، باغ ‌ايراني پديده‌ايست فرهنگي كه در قالب مجموعه‌اي منظم و هندسي و تركيب ‌عناصر مختلف طبيعي و مصنوع با طبيعت به خوبي عجين شده است. ابتكار موضوع از اين جهت مي‌تواند در باغ ‌ايراني مورد توجه واقع شود كه به شناخت كليت يكپارچه و تشريح مراكز نيرومند‌ به‌عنوان يكي از اصلي‌ترين موضوعات انديشه معاصر مي‌پردازد. مسيله تحقيق «ميزان تعميم‌پذيري نظريه الكساندر در چهارباغ و نمونه‌ باغ‌هاي اصفهان» است كه با هدف بنيادي و روش تحليلي و مقايسه تطبيقي با رويكرد كيفي مورد مطالعه قرار مي‌گيرد. نتايج حاصل از پژوهش نشان مي‌دهد كه ويژگي‌هاي نظريه ساختارهاي زنده از قبيل مقياس‌هاي مختلف‌، مراكز نيرومند‌، مرزها‌، تكرار متناوب به‌طور نسبي بر نمونه باغ‌هاي اصفهان با كاركردهاي مختلف قابل تطبيق است؛ اما‌ نقش همه خصلت‌هاي اين نظريه در نمونه‌هاي بررسي‌شده به‌يك ميزان نيست و مقياس‌هاي مختلف‌، مراكز نيرومند‌، فضاي معين‌، تكرار متناوب‌، پژواك‌، مرزها و شكل خوب نقش بيشتري در خلق حيات دارند. چهارباغ به‌عنوان يك فضاي شهري با كاركرد عمومي (مردمي‌) داراي حيات بيشتري بوده و نقش مراكز نيرومند‌، تضاد‌، جدايي‌ناپذيري و ناهمگوني در آن بسيار چشمگير است‌.

Based on the idea of order nature, Alexander1 regards all the phenomena of universe in living structures and nonliving structures and takes the patterns of living structures in terms of total whole and strong centers. This theory is formed as 15 interrelated characters of strong centers2. Regarding the opinions of Persian garden researchers, Persian garden is a cultural phenomenon interwoven with different natural elements and artifacts based on geometrical sets. The attention to the recognition of total whole and explanation of strong centers can bring about a new look at Persian garden. The question of the research is extent of generality of Alexander`s theory in Chaharbagh and selected gardens in Isfahan studied in analytic method with quality approach. The results of the research show that the features of living structures such as level of scale, strong centers , boundaries, alternating repetition, and etc. are adaptable with selected gardens of Isfahan relatively but their roles are not the same while Level of scale, strong centers, positive space, alternating repetition, echoes, boundaries and good shape play greater role in creating life. Chaharbagh is of greater life as a public space and the role of strong centers, contrast, not - seperation and roughness is seen to be greater.