مطالعه تطبيقي تحليلي مجموعه باباعبدالله نايين به استناد نويافته‌هاي مرمتي

The Comparative- Analytical Study of Baba- Abdullah Complex in Nain, Based on New Restoration Findings

مجموعه بناهای آرامگاهی گروه ویژه‌ای را در معماری دوره اسلامی ایران تشكیل می‌دهند. بنیان اولیه شكل‌گیری این مجموعه‌ها تدفین یك فرد شاخص مذهبی یا سیاسی بوده و معمولاً به‌تدریج و درطول زمان‌های بعدی، بناهای جانبی دیگری مانند مسجد، مدرسه، خانقاه، و غیره به آنها افزوده می‌شده است. در دوره ایلخانی كه یكی از دوره‌های درخشان و تأثیرگذار در تاریخ معماری اسلامی ایران است؛ روند ساخت مجموعه‌های آرامگاهی بیش از پیش دنبال شد. مجموعه باباعبدالله یكی از بناهای ایلخانی شهر نایین است كه طی مداخلات و مرمت‌های سالیان اخیر، ابعاد تازه‌ای از این بنا آشكار و اطلاعات تازه‌ای از گونه و كاركرد آن و نیز مراحل توسعه تاریخی‌اش نمایان شد. در پژوهش حاضر كه به روشی توصیفی ـ تحلیلی و به اعتبار بررسی‌های میدانی و كتابخانه‌ای به انجام رسیده، خصوصیات سبكی و نیز مراتب توسعه و تحولات معماری مجموعه باباعبدالله موردبحث و بررسی قرار گرفته است. از نتایج پژوهش آن است كه بنیان اولیه مجموعه، به‌صورت مقبره منفرد و گنبددار ایلخانی بوده كه بعداً مسجد دركنار آن احداث شده است؛ لذا مجموعه باباعبدالله جزء بناهای آرامگاهی توسعه‌یافته‌ای است كه روند تدریجی مداخله در آن، از دوره ایلخانی تا به امروز تداوم داشته است. 

The mausoleum complexes constitute a specific part of Iranian architecture in Islamic period. Burial of a great religious or political man was the fundamental base of formation of such complexes and the other supplementary buildings such as mosque, school, Monastery, etc. were added gradually to them in the next periods. In Ilkhani period which has been one of the significant periods of the Islamic architecture of Iran, the process of building tomb complexes developed more than ever. Baba Abdullah complex is one of the Ilkhani buildings in the town of Nain that new dimensions and information about the variety and function and its developing periods have been discovered through recent interventions and restorations. In this article which is based on descriptive- analytical method and library sources and field studies, the stylistic characteristics and development processes and architectural changes of the Baba Abdullah complex have been investigated and discussed. One of the results of the study is to determine the elementary base of the complex which is a single and domed tomb that the mosque was built next to it in the next periods. So the Baba Abdullah tomb is one of the developed tomb buildings that the gradual process of intervention in it has continued from Ilkhani period till now.