بررسي تاثير اقتصاد زيرزميني بر واردات دارو در ايران

مقدمه: دارو به عنوان يك كالاي استراتژيك، ارتباط مستقيم با سلامت و بهداشت جوامع دارد. سياست گذاري در زمينه تامين نيازهاي دارويي بخش سلامت كشور وابسته به تعيين اثر عوامل مختلف موثر بر توليد ، واردات و مصرف دارو است. واردات دارو طبق ادبيات اقتصادي مانند واردات هر كالاي ديگر مي تواند تابعي از درآمد ملي و نرخ ارز در نظر گرفته شود. يكي از عواملي كه بر واردات دارو تاثيرگذار است، فعاليت هاي اقتصادي زيرزميني مرتبط با آن مثل قاچاق دارو و بازارهاي غيررسمي است. روش بررسي:در اين مطالعه با بهره گيري از رويكرد منطق فازي و با استفاده از نرم افزارMatlab نسخه 2012، حجم اقتصاد زيرزميني برآورد گرديد و سپس با تصريحيك مدل واردات براي اقلام دارويي، اثر اقتصاد زيرزميني بر تقاضاي واردات دارو در ايران در دوره ٩٠-١٣٥٠ با استفاده از روش حداقل مربعات معمولي و توسط نرم افزار Eviews نسخه 6 مورد بررسي قرار گرفت. يافته ها: اولاً سهم اقتصاد زيرزميني در توليد ناخالص داخلي در طول دوره مورد بررسي پر نوسان و ثانياً اثر اقتصاد زيرزميني بر تقاضاي واردات اقلام دارويي در ايران منفي و غيرمعنادار بود. بحث و نتيجه گيري: معنادار نبودن اثر حجم اقتصاد زيرزميني بر واردات دارو در كشور بيانگر اين است كه علي رغم ضرورت توجه به پديده قاچاق و بازارهاي پنهان و غير رسمي دارو در امر سياست گذاري، تصميم گيري بخش سلامت در حوزه واردات دارو بدون توجه به اين عامل مهم صورت پذيرفته است.